27.6.20

Jarhead


"20 yaşındaki Anthony Swofford, Birinci Körfez Savaşında mücadele etmesi için 1990 yazında Suudi Arabistan çöllerine gönderildi. 

Jarhead‘de 1990 yılında yaşanan Birinci Körfez Savaşına çok farklı bir bakış vardır. 

Bir askerin ağzından dökülen cilâlanmamış bir öyküde portresi çizilen Körfez Savaşı, o yıllarda televizyonlar ve gazeteler sayesinde havadan izlediğimiz savaştan çok farklıdır.

Sam Mendes’in yönettiği ve Jake Gyllenhaal, Scott MacDonald, Lo Ming ile Kevin Foster’in oynadığı Jarhead, 10 Şubat 2006’da UIP Filmcilik dağıtımıyla UIP Filmcilik tarafından vizyona çıkarıldı."



Bazı filmler izlendiği anda sizi pek fazla etkilemez; oysa film, her yönüyle çok başarılı bir şekilde akıp gitmektedir perdede..
Film biter, salondan çıkılır, saatler ya da günler sonra -ki farketmez- bir şekilde aklınıza gelerek üzerinde düşünmeye başladığınızda, filmin gücünün farkına o anda varırsınız..
İşte bu film böyle bir film, ya da en azından bana öyle geldi..





Unuttuğumuz ya da unutturulan bir gerçeği hatırlatıyor bize film; asker denilen 'yaratık' hep gösterilmek istendiği gibi acı duymayan ve acımayan, adeta duygusuz bir robot değil, mesleği savaşçılık olan bizler gibi bir garip insan evladıdır..
Hatta yaşlarına bakarsanız daha birer çocuk!.

Bunun ayırdına bir kez daha şahsen filmi izledikten günler sonra dün bir ordu evinin önünden geçerken, nöbet tutan askerlerin birbirlerine karşıdan karşıya, çocukca laf atmalarını işittiğimde vardım..
Gecenin köründe, baştan ayağa silahlı bu 'ciddi ve ürkütücü' askerlerin önlerinden haliyle biraz da ürpererek geçtikten sonra arkamızda kalan bu şakalaşmalar üzerine bu satırları yazmaya karar verdim..




Yazının bundan sonrası 'spoiler' içerebilir..
(2020'de bunun pek önemi kalmamış olabilir ama, Numan S.'nin 2006 yılında yaptığı bu uyarıya dokunmadık -müdüriyet)

Jarhead, iddia edilenin aksine basbayağı bir savaş filmi..
Demek ki bazen savaş böyle de olabiliyor..
Yani savaşın insanlık dışı o berbat yüzü dehşetle görülüyorsa da, ordular karşılıklı olarak tüfek ya da süngüyle birbirlerine girmeden, tek düşman bile 'öldüremeden', zafer kazanılarak da eve dönülebiliyor..
Ya da düşman olmasa da, kendi uçakların seni vurabiliyor..
Ne yani bir zamanlar Kıbrıs Barış Harekatı sırasında bizim uçaklarımız koskoca savaş gemimizi batırmadı mı?.
Bir anda sulara gömülen o gemideki zavallı Mehmetler için savaş sadece bundan ibaret değil miydi?.




Neyse..
Hani adamımız, 'bok imha birimi'nde çalışarak cezasını çektiğinde, içi pislik dolu fıçıyı tam yakacakken bir subay bunu durdurur, aynı fıçıya bir güzel sıçtıktan sonra da oraya bıraktıkları hakkında bir şeyler söyler ya..
İşte o sözler, bu filmi -hadi 'en güzel' demiyelim ama- en doğru anlatan cümle idi; ki yanılmıyorsam mealen şöyle bir şeydi: "Ne fazla yumuşak ne de fazla katı, tam gerektiği gibi".

Jarhead


Yönetmen: Sam Mendes
Senaryo: William Broyles Jr., Anthony Swofford (kitap)
Oyuncular: Jake Gyllenhaal, Jamie Foxx, Lucas Black, Scott MacDonald, Peter Sarsgaard
Yapım: 2005, ABD / İngiltere / Almanya, 125'

 /10


(İşbu yazı 2006 yılında yazılmıştır)