(Rahmetli Numan Serteli'nin yıllar önce yazdığı (heyetimiz 2005 yılına tarihlemiştir) ama hangi mecrada yayınlandığını bulamadığımız bu yazısını da -bize teslim ettiği- özel arşivinde bulduk..
Her ne kadar, ACI başlıklı yazıdaki o felsefi derinliği burada pek bulamasak da; Prof. Dr. N.S'nin bu yazısını, yoğun bilimsel çalışmalarının dışında onun nasıl da güncelden kopmadığına ve olup bitenleri olağanüstü bir 'humor' yeteğiniyle anlatımına dair fevkalade bir örnek olarak görüyor, ve okurlarımıza armağan ediyoruz..
Saygılarımızla
mmknmrtb mütevelli heyeti)
* Dünya'da ve Türkiye'de, Yumurtalı veya Yumurtasız Protestonun Kısa Tarihçesi, Sosyoekonomisi ve İşlevselliği Üstüne
Protesto anında kullanılan maddeler arasında, yumurtanın ilk akla gelen ve olaya en yakışan bir besin olduğu aşikâr..
Onun fırlatıldığı yerde (ki en makbul olanı kafa nahiyesidir) dağılan beyaz kabuğunun içinden ortama saçılan yıvışık akı ve sarısının aşağı doğru ağır ağır süzülmesi, kişiye ne de izlenesi bir enstantane sunar..
Oysa, diğer 'protestocu' besin maddelerinden domateste böyle bir sunum yeteneği göremezsiniz; çarptığı yerde bırakabilecek kırmızı bir lekeden fazla..
Öte yandan belki bir pasta, yumurta kadar olmasa da en azından çarpıcı renkleriyle bir heyecan yaşatabilir izleyenlere; ancak, diğerleriyle kıyaslanamayacak kadar pahalı bir heyecan..
Öyleyse, asal konumuz olan 'Yumurtalı Protesto' olayının, en kolay bulunabilecek malzemesi olan 'tavuk yumurtası'na şöyle bir göz attığımızda neler görebileceğimize ve nelerin aklımıza geleceğine bi bakalım..
İlk bakışta tuhaf gelse de tek hücreden ibaret olan, protein kalitesi yüksek, ucuz ama besleyici bir besindir yumurta..
Mitolojide üreme ve doğurganlığın hatta varoluşun, Hıristiyanlarda ise kutsal Paskalyanın simgesidir o..
Velhasılı kelam, bazılarımızın 'yımırta' da dediği yumurtalar kutsal, hassas, kırılgan ve de leziz şeylerdir..
Gayet faideli olan iş bu 'nimet'i, en son Başbakan Tayyip Erdoğan'a yapıldığı -ve faillerinin bi güzel hapisle cezalandırıldığı- gibi, protesto edilen insanlara ya da o insanların bulunduğu araçlara falan fırlatıp atmak son yıllarda pek yaygınlaştı..
Son yıllarda diyorum, çünkü daha dört-beş yıla kadar böyle bir şey yaşanmazdı güzel yurdumuzda..
Elbette yurt dışından gelen görüntülerden biliyorduk, hoşlanılmayan kafalara domates, yumurta ya da bir klasik olarak pasta ekleştirme ritüellerini..
Ancak yerde bulduğu ekmeği üç kere öpüp, yüksek bir yere koyan bir milletin evladı olarak, gördüklerimiz pek de onaylayabileceğimiz davranışlar değildi..
En önemlisi, yumuşak ya da kırılgan olan, yani can acıtmayan bu nesnelerle karşısında olduğumuz birine girişmek, Yaradan'ın genetik kodumuza işlediği 'kodumu oturtan' o güdümüzle ne kadar bağdaşır ki?.
Çocukluğumdan anımsadığım kadarıyla; 'pasta fırlatmalı' Hollywood filmlerinde, baştan aşağı pastaya bulanmış insanların haline biraz zorlama da olsa gülerdik gülmesine de, bir yandan da yazıklanırdık, günlük yaşantımızda pek ulaşamadığımız o caanım pastaların mundar olmasına..
Meğer bu şaklabanlıklar sandığımız gibi film icabı değil, gâvurların bir sosyal etkinliği imiş ki, verilen bir partide neşe içinde birbirlerine pasta fırlatmaktan, demokratik bir protesto şekli olarak kafada yumurta patlatmaya kadar..
Sanırım ülkemizde görülen ilk yumurtalı protestolardan biri (bedavaya geldiğinden, çürük domatesli protesto biraz daha eski olabilir) üç yıl kadar önce İstanbul Üniversiteli 'Atatürkçü Gençler'in yazar Ahmet Altan'a yumurta fırlatma eylemidir..
İlk defa karşılaştığı bu eylem sırasında -haklı olarak- ne yapacağını şaşıran yazar, hemen ortamı terk edip gözden kaybolmuştu..
Daha sonra da bu olayı bir 'saldırı' olarak kınayanlar, bu nevi yumurtalı eylemlerin kimlere, nasıl yapılabileceğini yayınladıkları bildirilerle, kurallara bağlamaya çalıştıklarını anımsıyorum..
Buna karşılık gençlerin, eylemin saldırı amaçlı olmayıp, bir protesto gösterisi olduğunu anlatma çabalarını..
Daha sonra her şey gibi buna da alışıldığını, geçen yıl büyük uğraşlardan sonra Bilgi Üniversitesi'nde yapılabilen, meşhur 'Ermeni Konferansı'nda tanık olduk..
İki günlük konferans boyunca çevrede konuşlanan aslan milliyetçilerin, 'Aslan Sosyal Demokrat' Erdal İnönü dahil, katılanlara yönelik protestolarını unutmak mümkün mü?
Yumurtalı ve bol domatesli protestodan nasibini alan katılımcılar dahil herkesin durumdan pek memnun halleri, özellikle demokrasimiz açısından pek göz yaşartıcı idi..
Hele bu manzarayı çeşitli 'menemen' esprileriyle tasvir eden 'çift sarılı yımırta' medyacılardan ise gına gelmişti..
Sonuç: Uygulaması çok basit ama bir o kadar da zevkli bu protesto biçiminin, demokratlığı epeyce arızalı kesimleri dahi kolayca demokratik çizgiye çekebilmesi açısından bir hayli işlevsel olduğunu söyleyebiliriz..