Sonuç: Dakikalarca ayakta alkışlanan oyuncular ve 'tiyatro'nun ne olduğunu hatırlayan izleyici oldu.
İngiltere’nin en eğlenceli tiyatro topluluklarından biri, çok önemli yönetmenlerle çalışmanın yanında, çok önemli sahnelerde Shakespeare oyunları canlandırıyor.
Propeller Theatre Company, gerçek anlamda bir kumpanya mantığıyla çalışıyor.
Sahne arkasındaki ekip dekordan ışığa, rejiden organizasyona çok başarılı bir iş gerçekleştiriyorlar. Sahnedeki on iki adam ise unutulmayacak bir performansa imza atıyor.
Böylece de Shakespeare doğumunun 450. yılında hakkıyla anılmış oluyor.
19. İstanbul Tiyatro Festivali kapsamında İstanbul’a gelen, ‘Bir Yaz Gecesi Rüyası’ ile ‘Yanlışlıklar Komedisi’ni sahneleyen Propeller Theatre Company, seyirciyi büyüledi.
Festival direktörü Leman Yılmaz’ın uzun bir süredir Propeller Theatre Company’i İstanbul’a getirme arzusunu da bizzat görerek anlamış olduk. Elbette festival kapsamında olduğu için ilgi yoğundu, elbette İngiltere’den kalkıp gelmiş ‘misafir’ bir kumpanyaya üzerimize düşen ev sahipliğini göstermeliydik ancak Propeller oyuncuları bir deyişle ‘mucize’ yarattı.
Mucize, iki saate yakın süren, İngilizler açısından bile izlemesi zor olan Shakespeare dönemi İngilizcesi ile sahneledikleri oyunlarda salonu tıkabasa doldurmaları, oyun sonlarında dakikalarca ayakta alkışlanmalarıydı.
Daha önce de İngiltere’de denenmiş ancak her seferinde aynı başarıya ulaşamamış bir yoldan gidiyor Propeller.
Tıpkı Shakespeare’in yaşadığı (1564-1616) 16. ye 17. yüzyıllardaki gibi kadınları da erkeklerin canlandırdığı, metinden asla ve asla taviz verilmediği bir yol bu.
Bugüne uyarlamak adına aralara şakaların ya da iktidar eleştirisi adı altında ‘modern’ cümlelerin eklenmediği, dolayısıyla sahne üzerinde söylenen hiçbir sözün ‘sırıtmadığı’ bir yol.
Zamanın ruhuna tamamen zıt gibi görünürken, zamanın ta kendisi olabilen bir kumpanya Propeller.
Zaten kendilerini tanımlarken ‘metin-performans’ ilişkisine dayalı bir keşif tiyatrosu deme sebepleri de bu yüzden.
Oyuncuların Türkiye’de çok sık rastlanamayacak birçok vasfı var aynı zamanda. Beden tiyatrosu üzerine ustalaşmaları, sahnede 12 kişilik bir orkestra kurabilecek kadar enstrümanlarına –ki gitar, saksafon, klarnet, kahon vs...- hakim oldukları ilk etapta anlaşılıyor.
İki perde arasında, kuliste beş dakika nefeslendikten sonra salonun içinden çıkıp fuayede müzik yapıp, Beatles şarkıları söylemeleri ise bir başka orijinallik.
Bir kumpanya tanımı içerisine, gerek seçtikleri metinler, gerek oyunculuklar, gerek seyirci ile kurdukları ilişki açısından tam olarak oturan başarılı bir yapı Propeller Theatre Company.
Seyirciyi kendilerine dahil ederken, kendilerini de fuayede oyunun ikinci yarısını beklerken buluyorlar bir yandan.
Edward Hall’un sanat yönetmenliğini yaptığı kumpanya, bugüne dek aralarında Endonezya, Japonya, Malta, Meksika, İspanya’nın da bulunduğu birçok ülkede sahne aldı.
Hem İngilizce dilinin olanaklarını, dili hiç anlamasanız bile Shakespeare’in dehası sayesinde ortaya çıkan ahengi ve şiirselliği keşfedebileceğiniz, hem de iyi oyuncuların elinde iyi bir metin olduğunda nasıl bir öte zamana geçip gidebileceğinizi gösteren çok önemli bir deneyim Propeller Theatre Company’i izlemek.
Bedia Ceylan Güzelce