Ödüllü yönetmen Joe Wright, Cyrano ile sinemaseverleri müzik, romantizm ve güzellikle dolu bir duygu senfonisi içinde sarıyor ve yürek burkan bir aşk üçgeninin zamansız hikayesini yeniden canlandırıyor.
Zamanının ötesinde bir adam olan Cyrano de Bergerac (Game of Thrones’daki rolüyle Emmy ödüllü Peter Dinklage’ın canlandırdığı), hem sözlü dövüş savaşında acımasız kelime oyunlarıyla, hem de bir düelloda mükemmel kılıç oyunlarıyla büyülüyor.
Ancak, görünüşü yüzünden kendisini, sadık bir arkadaş olan ve ışıldayan Roxanne'nin (Haley Bennett) sevgisine layık görmediğinden emin olan Cyrano, ona karşı duygularını henüz açıklamamıştır.
Arkadaşı ve Kral’ın Muhafızlarından asker arkadaşı Le Bret (Bashir Salahuddin – Küçük Bir Rica), “benzersiz fiziğinin” sadece aşk konularında ona engel olduğunu söyler.
Edebiyat aşığı ve akıllı biri olan Roxanne (Haley Bennett, Hillbilly Elegy), memleketlerindeki günlerinden beri Cyrano’nun sadık bir dostudur. Cyrano, yetişkinlik hayatı boyunca kendisine gizlice aşıktır. Ama aynı zamanda dış görünüşünün ona olan aşkını değersiz kıldığına da inanmaktadır.
Roxannne’in bakış açısına hem gerçek aşkı hem de kendi belirlediği geleceği yaşamak ister. Zorba, zengin talibi, güçlü Guiche Dükü’nde (Ben Mendelsohn, Kaptan Marvel) ikisini de göremez.
Roxanne daha sonra yeni gelen Kral’ın Muhafızları’ndan Christian’la (Kelvin Harrison Jr, Şikago Yedilisi’nin Yargılanması) göz göze gelir. Bu ilk görüşte aşktır.
Christian, cesur ama çelişkili, parlak ama şüphe doludur. Roxanne, Cyrano’dan Christian’a dikkat edip onu korumasını ister. Cyrano da öyle yapar ve Christian’ı, Roxanne’i aşk mektuplarıyla elde etmeye çalışması için yüreklendirir. Ve hemen Christian Cyrano’nun duygu dolu yazma yeteneklerinden faydalanması gerektiğini öğrenir.
Cyrano sonunda Roxanne’a olan gerçek duygularını, başka birinin üstünden olsa da ifade edebilecektir. Aşk üçgenine yakalanan Cyrano, içinde bulunduğu çıkmazı sinirlendirici ölçüde komik, özlem dolu ve hem acı hem de tatlı bulur.
Ama kendini düşünmeden, bir zamanlar uzakta olan savaş davullarının sesi yükselirken bile Christian’a ilham vermeye ve Roxanne’i de birbirlerine doğru itmeye verir.
Cyrano filmindeki duyguların senfonisi izleyicileri kelimelerle, müzikle ve
güzelliklerle bir duygu senfonisi olarak sararken, birlikte ve ayrı ayrı mutluluğun doruklarını, umutsuzluğun derinliklerini ve her birinin kendileri için hayal ettiğinin ötesindeki kaderleri yaşayacaklardır.
Yönetmen: Joe Wright
Senaryo: Erica Schmidt
Kaynak: Erica Schmidt tarafından uyarlanan ve yönetilen, Edmond Rostand'ın “Cyrano de Bergerac” sahne müzikali.
Oyuncular: Peter Dinklage, Haley Bennett, Kelvin Harrison Jr., Ben Mendelsohn
Müzik: Aaron & Bryce Dessner ve Şarkı Sözleri Matt Berninger & Carin Besser
Yapımcı: Tim Bevan, Eric Fellner, Guy Heeley
İdari Yapımcılar: Erica Schmidt, Sarah-Jane Robinson, Sheeraz Shah, Lucas Webb, Matt Berninger, Carin Besser, Aaron Dessner
Tür: Drama/Romantik/Müzik
Dört dalda BAFTA, bir dalda da Oscar ödülü adaylığı olan Cyrano, 25 Şubat Cuma günü vizyona girdi..
Yönetmenin Sözleri
28 Haziran 2020’de yaklaşık iki yıldır geliştirdiğim Cyrano filminin müzikleriyle birlikte son taslağını aldığımda neredeyse dört aydır karantinadaydık. O gün daha sonra Working Title’daki Eric Fellner’ı aradım ve “Hazır. Bunu şimdi yapmalıyız.” dedim. Filmi nasıl yapacağımız konusunda çok net bir fikrim vardı. Nerede ve nasıl görüneceğini biliyordum. Konusunu biliyordum. Görebiliyordum. Heyecanlıydım. Sicilya’da kendi ambiyansımızı yaratabilirdik. Beş perdelik yapının ilk üç perdesi Noto adındaki 17. yüzyıl sonlarına ait Barok bir kasabada çekilecekti. O muazzam yerin her köşesini kullandık ve orası olmasaydı çekmezdik. Film, 1640 ile 1712 arasındaki hayali bir dönemde geçiyor. Kostümler dönem kıyafetlerinin modern yorumları olacaktı. Jean-Antoine Watteau oldukları kadar Alexander McQueen olacaklardı. Anarşik, hayatın saygısızca kutlanması ve sevgiliye yazılan bir aşk mektubu olacaktı. İzleyicilerimizi hayatın yeniden güzel olduğu bir yere götürecektik. Sonra aktif bir volkan olan Etna dağına sert bir geçiş yapacak deniz seviyesinin 4800 metre üstünde (kesinlikle kariyerimin pratikte en zorlu seçimi) savaş sahnesini çekecektik. Nihayet filmin son perdesi neredeyse minimalist bir tarza ulaşacak, “seni seviyorum” kadar basit olacak. Bir tür cennet gibi. Ayrıca kulağa nasıl geleceğini de biliyordum. Tüm şarkılar canlı olacaktı. Samimi olacaktı ve soluklarını duymalıydık. Kalplerimizi kıracak küçük kusurlar olacaktı. Şarkıdan önce hiçbir giriş müziği olmayacaktı. Oyuncular soluk almadan konuşmadan şarkıya geçecek ve tekrar konuşmaya dönecekti. Müzik, her zaman hayatımın büyük bir bölümünü oluşturmuştur. Şimdi de sanatı özgür bırakacağım. Eric’in benim deli olduğumu düşündüğünü söylemeye bile gerek yok. Bunu artık kimse finanse etmezdi. Kimse hiçbir şey yapmıyordu. Dünya kapanmıştı. Böylece kariyerimin en çılgın yapımı başladı. Ama kriz dönemlerinde biz hikayecilerin sorumluluğu toplumumuzu büyüklü küçüklü gruplarla dillere destan kamp ateşlerinin etrafında toplamak ve iyileşmelerine yardım etmeye çalışmaktır. Biz bunu hayal güçlerimizi kullanarak duygusal gerçeğin hikayelerini anlatarak yapıyoruz. Dünya anlaşılmaz bir şekilde karanlık görünürken onlara ışık sunuyoruz. Duygularıyla bağ kuracakları bir yer ve onları ifade edecekleri bir yol sunuyoruz. Güzelliğin, belki de çirkin dünyadaki güzelliğin yerini. İroninin ve şüpheciliğin olmadığı bir yer. Sevginin ve tutkunun olduğu bir yer. Dramı her zaman sevmişimdir. Bütün filmlerim aynı soruyu sormuştur. “Diğerleriyle nasıl bağ kurarım ve bunu yapmada neden hep başarısız oluyorum?” Bana göre dram, başkalarıyla bağ kurma çabası ve aynı zamanda bunu yaparken yaşanan zorluğun bir ifadesi. 2020’deki o haziran gününde karantinada otururken en çok ihtiyacımız olanın basit insan ilişkisi olduğunu düşündüm. Cyrano’nun yapılması gerekiyordu. Filmin başrolündeki üç karakter de bağ kurmaya çabalıyor ve başarısız oluyor. Üçü de aşık ama aradıkları aşk içi değersiz olduklarını düşünüyorlar. Kendi benlik duyguları engel oluyor. Ama çaba her şeydir. Sevdiğiniz kişiyi bulun ve onlara söyleyin. — Joe Wright
Hayatta ve Aşkta Birlikte
Film yönetmeni Joe Wright, hayatı ve aşkı kutlamanın zamanı geldiğini düşünmüş. Çünkü anlatmak istediği anlamlı bir hikayesi vardı. Canlı ve yeni bir şekilde tekrar anlatacağı klasik bir hikaye. Oyuncu kadrosunu ve ekibi bir araya getirebilirse ardından filmin yapım süreci başlayacak ve hayat dolu olacaktı. Filmin bitmiş hali tüm dünyadan sinema izleyicileri için bir armağan olacaktı. Son birkaç yıldır Wright, yapacağı filmin Cyrano de Bergerac’ın yeni sinema versiyonu olmasını hedeflemiş. Zekanın, cesaretin ve aşkın zamansız hikayesi, Edmond Rostand’ın oyunu, aşkın bugüne kadar anlatılan en ünlü, dayanıklı incelemesi.
Erica Schmidt, eserin yeni müzikal tiyatro versiyonun uyarlamış ve yönetmiş ve ABD’de farklı yapımlarda sahnelenmiş. Efsanevi karakterle ilk tanışması son büyük film uyarlaması olan 1990 yılı Cyrano de Bergerac filminde tanışmış. Wright şöyle hatırlıyor “Endişeli bir gençken izlemiştim ve aşk için değersiz hissetmeyi konu alan hikaye beni derinden etkilemişti. Ama yeni versiyonunu yapmayı düşünmemiştim çünkü burnumun ucunu bile göremiyordum.”
Orijinal oyunun bir özelliği olan Cyrano’nun öne çıkan burnuna o zamandan beri gerek sahnede gerek beyaz perdede yıllardır sadık kalınmıştır. Ta ki birkaç yıl öncesine kadar. Wright, Schmidt’in Connecticut’taki Goodspeed tiyatrosundaki oyununu görmeye gittiğinde Peter Dinklage’ın Haley Bennett’in Roxanne karakteri karşısında Cyrano’yu canlandırdığını görmüş. Çok etkilenmiş. “Bence diğer versiyonlarda oyuncu ne kadar ikna edici olursa olsun günün sonunda makyaj koltuğunda oturup büyük burnunu yüzünden çıkardığı duygusu vardı. Pete, Cyrano’ya son derece etkileyici bulduğum içsel bir gerçeklik ve samimiyet getirdi.”
Hemen etkilenen Wright, Schmidt’in yapımının oyunun ham ve gerçek özünü ve insanların nasıl bağ kurduğunu yeniden keşfedecek neşeli ve ahenkli bir açılımını filme dönüştürmeyi hayal etmiş. Schmidt’in yeni versiyonun sahnelemesi, teatral gelişimin zirvesiymiş. Şunları söylüyor; “Michael Gennaro ve sonra da New Jersey’deki The Paper Mill Playhouse’un önce 2005’de bana Cyrano de Bergerac’ı müzikal olarak uyarlama görevini verdiler. Rostand’ın oyununu hep sevmiştim. Hikayesi, destansı sürükleyiciliği, eserin dünyası ve Roxanne karakteri bana hitap etti. Ayrıca Cyrano, başka bir isimle yazılmış mektuplarla Roxanne’i kandırıyor. Bu da yeniden bakmak istememe neden oldu. Oyunun sonu, trajedisi benim gidiş yolum oldu. O yüzden Michael bana ne üstünde çalışmak istediğimi sorduğunda listemin ilk sırasındaydı.”
Schmidt, daha Dinklage’a bile rol verilmemişken eserin uzun süredir sahip olduğu düşünceleri yeniden ifade etmiş.”Sahne versiyonumda her zaman büyük burunu olmayan bir Cyrano vardı. Genelde Rostand’ın oyununun sahnelenmesinde çok başarılı, çok yakışıklı bir oyuncu, çok büyük takma bir burun takar, burnunun ne kadar korkunç olduğundan bahseder. Ben gerçek bir şey olmasını ve altında karakterin yalnızken hissettiği bir güvensizlik olmasını istedim. Burada evrensel bir gerçeklik vardır. Hepimiz bunu kendimize ve sevdiklerimize nasıl yapıyoruz. Hepimizin başkasının sevmediğini düşündüğümüz burnumuz var veya sevilmediğimiz, görülmediğimiz veya anlaşılmadığımız için suçladığımız bir şey var.”
Çıkış 2016 yılında Schmidt’in Pete’i oyunu ilk okuması sırasında duyduğunda yaşanmış. "O anda içsel mizahının koruyucu, savunmacı, şüpheci olduğunu, kendine nefretini ve güvensizliğini yansıttığını ve Cyrano karakteri için doğru olduğunu anlamıştım. Pete, Cyrano’yu oynamadan önce biliyordu. Ama daha önce eserin hiçbir versiyonunu okumamıştı.” Schmidt’le evli olan Dinklage şunları söylüyor “İçeri sızdım ama, değil mi?” diyor. “Erica bir süredir üstünde çalışıyordu. Ben dışında kalmıştım. Sonra yapılan müziği dinlediğimde okuyabilir miyim, diye sordum. “Genelde makyaj karavanında çok güzel müzikler duyarsınız. Ve TV dizisi Game of Thrones’un çekimlerinin ilk günlerinde The National’ın Terrible Love şarkısını duydum. Bu grubu seveceğimi biliyordum ve o günden sonra çalınan her şarkılarını aç kurtlar gibi tükettim.” Ünlü grubun üyeleri Schmidt’in projesine katılmış. Bryce ve Aaron kardeşler müzik besteliyor, karı koca Matt Berninger ve Carin Besser sözleri yazıyormuş. Dinklage Kendi enstrümanının yani sesinin de yer alacağını fark etmiş. Şunları söylüyor; “Neyse ki Matt’İnkine benzer bariton sesim var. Rock’ın en iyi seslerinden biridir ve bu melodileri söyleyebildiğimi gördüm. Püf noktam onu taklit etmemekti. Çünkü duştayken sevdiğiniz şarkıcıları çok taklit edersiniz. Ben şarkıların bana ait olmasını istedim.” İki yıl süren tiyatro atölyelerinin ardından Schmidt’in Dinklage ve Haley Bennett da dahil katılan oyuncuları, o mekanlarda ve Gennaro’nun olduğu Goodspeed’de yönetimiyle devam etmiş. Müzik giriş noktasında olabilir ama Dinklage ve Schimdt Cyrano’yu belirlemeye devam etmiş. Schmidt şunları söylüyor; Sahnede, karakterin güvensizliklerini Peterın boyutlarını açıkça vurgulamadan izleyicinin varsayımlarına, Matt ve Carin’in şarkı sözlerine bıraktım. Peter çok doğal ve gerçekçi oynadı. Hiç dolandırmadı.” Wright, 2018’de oyunu izledikten sonra Schmidt’i aramış ve “Peter ve Haley’nin rol aldığı, kendisinin yönettiği, benim de senaryoyu yazdığım bir film yapmak istediğini söyledi. Ben daha önce hiç film yapmamıştım ve bunun hiç olacağını sanmıyordum.”
Yine de sahneden beyaz perdeye giden yol beklediğinden daha hızlı olmuş. Hem de birçok yönden. Wright, ayrıca Avrupa’nın önde gelen film yapım şirketi olan ve 2005 yılındaki ilk filmi olan birçok dala Akademi ödülü adaylığı bulunan Aşk ve Gurur’dan bu yana çok sayıda film yapmış olan Working Films’i de aramış. Wright’ın Akademi ödüllerine aday olan Kefaret ve En Karanlık Saat filmleriyle Working Title yapımcıları Tim Bevan ve Eric Fellner da yönetmenin vizyonunu her zaman desteklemişler. Fellner şöyle anlatıyor; “Joe’dan bir telefon aldım. ‘Buraya, Connecticut’a gelip bu yapımı görmen mümkün mi?’ diyordu. O dönemde başka bir filmin çekimindeydim. Los Angeles’ta Working Title’ın başkanı olan Ali Loewy’den hemen uçağa binip oraya gidip görmesini istedim. Ali döndüğünde bana kesinlikle yapmalıyız, dedi. Workin Titles, onun yorumuna ve Joe’nun tutkusuna dayanarak oyunun haklarını Erica’dan, müziği de Aaron Bryece, Matt ve Carin’den almak istedi.” Fellner oyunun bir başka gösterimine daha gitmiş ve yorumun güzel müziklerle olağanüstü bir eser olduğu duygusunu onaylamış. Schmidt’in Wright’la sohbetleri devam etmiş ve Working Title tarafından senaryo uyarlamasını yazmakla görevlendirilmiş. Keni yapımının başka bir sahnelenmesini de içeren tiyatro projeleri arasında filmin senaryosu üstünde çalışmaya başlamış. Cyrano’nun söz verildiği gibi Wright’ın yönetmen olarak yeni projesi olabilmesi için Film geliştirme süreci hızla ilerlemiş.
Dinklage, filmin yönetmenin bir sanat biçimi olduğunu ve Joe’nun yaptığı filmlerin romantik bir dokusu olduğunu düşünüyor. Sinematikler ama aynı zamanda filmlerinde çok fazla teatral öğeye yer veriyor. Aşkla ilgili oyunumuza bayıldı. “Hikayede yazılan tüm mektupların günümüzdeki mesajlardan hiç farkı yok. Artık herkes Cyrano, kendilerini internette ve randevu sitelerinde başka bir versiyon olarak sunmak istiyorlar. Bir profili okuyorlar ve sonra o kişiyle buluşuyorlar. Hayal kırıklığına uğruyorlar. Veya biri hakkında her şeyi internetten öğrenirseniz hiçbir keşif olmuyor. Bunlar bugünle, yüzlerce yıl öncesinde geçen bu eser arasındaki korelasyonlar. İlişkili çünkü aşkı ve kaybı konu alıyor. İster genç olun ve yaşadığınız ya da yaşayacağınız en üzücü olay olsun ister daha büyük olun ve aşka nereden geliyorsanız gelin herkes anlayabilir.” Wright, hikayedeki aşk üçgenine kendini daha çok kaptırırken hikayedeki kendi yorumunu da derinleştirmiş. “Üçüyle de özdeşleştiğimi düşündüm. Christian ve Cyrano karakterleri aynı adamın iki yönü. Roxanne de mükemmeli arıyor.” Schmidt; “2020’de çok hevesle çalışıyorduk.” Diyor. Hikayenin ölümsüz ve evrensel temalarından biri anı yaşamak. Çünkü yarın belirsiz. Motivasyon da “şimdi değilse ne zaman?” sorusundan gelmiş. Wright, filmlerinin çoğunluğunda yer alan iş arkadaşlarına ulaşmış. Bunlar imkansızı başaran savaş sahnelerinden son dakikada yapılan oyucu değişikliklerine, tüm yapımın çekim konseptini yeniden ayarlamak gibi önceki filmlerindeki tekrarlayan zorlukları birlikte yaşadığı arkadaşlarıymış. Wright’la daha önceki çalışmaları kendisine birkaç Akademi ödülü kazandıran yapım tasarımcı Sarah Greenwood şöyle anlatıyor; “Joe beni aradı ve ‘İtalya’ya gidip Cyrano’yu çekelim’ dedi. İki yıl önce kendisine İtalya’da bir mekan fotoğrafı göstermiştim ve filmi yapacak olursak orada yaparız demişti.” Ayrıca filmi yapmak için ana planlardan biri de Scmhmidt’in tiyatro yapımındaki yıldızları geri getirmekmiş. Dinklage, ikonik Cyrano rolünü alacak, karşısında ünlü kadın karakter Roxanne rolünü beyaz perdede canlandıracak olan Bennett alacakmış.
Fellner şunları söylüyor; “Rolü oynama biçiminde çok kendine has bir tarzı vardır.” Schmidt’in senaryosuna dahil edilen şarkılara ve şarkı sözlerine ek olarak senaryonun, tiyatro versiyonunda olduğu gibi müzikleri de katılmayı düşünenler için hazır edilmiş. Cyrano için Dessner’ler tarafından Berninger ile Besser’ın sözleriyle yeni bestelenen “Every Letter” şarkısı başrol oyuncuları tarafından seslendirilmek üzere orijinal şarkıya entegre edilmiş. Fellner şunları söylüyor; “Yaptıkları iş bu çabanın neden var olmasının büyük bir bölümü. Şarkılarını herkese seslendirdiğimiz anda potansiyel distribütörler olsun, finansçılar, yaratıcı ortaklar, hepsi aşık oldu. Bu, Aaron ve Bryce’ın, Matt’in ve Carin’in yeteneğinin ve şarkıların sadece duygusal hikayeye değil aynı zamanda dönemin doğasına da modern bir şekilde hizmet ettiğini gösteren bir kanıtı.”
Wright ve Bennett, COVID pandemisinin başından beri aylarca İngiltere’de ailelerinin yanında kalmışlar. Kendisinin en güvendiği meslektaşlarının sadece video konferans üstünden değil aynı zamanda yüz yüze de görüşmesi gerektiğini düşünen Wright, ana ortakları İngiltere’ye davet etmiş ve aile üyeleri de dahil herkes için gerekli güvenlik, seyahat ve karantina protokollerini gözlemlemiş. Böylece Wright’in Kefaret ve Anna Karenina filmlerinde Akademi ödülüne aday gösterilen görüntü yönetmeni Seamus McGarvey, eski arkadaşı ve meslektaşıyla memnuniyetle yeniden bir araya gelmiş. “Bir fincan kahve içerek çok keyifli bir zaman geçirdik. Birlikte bir hafta geçirdik tüm filmin resimli taslağını yaptık ve her sahne üzerinde konuştuk.” Gayri resmi görüşmeler Wright ile McGarvey’nin Cyrano’nun görselleri üzerinde konuşmalarını sağlamış. Sarah ile filmin renk paletini konuştuk. Birlikte yaptığımı filmlerimizin doğuşu Joe’nun Sarah’ya iş birliğinden gelir.” Greenwood da misafir olmuş. Duyduğum ilk müzik Haley tarafından seslendirilmişti. Nefes kesiciydi.” Gidiş planı filmi o sonbaharda yapmak iken, Working Titles’ın başka yapımlarında çalışırken Covid merkezli zorluklar yaşayan Fellner düşünüyormuş. “Bunu yapmak için yıllarca bekleyecektik. 2022, 2023, 2024 diye gidecekti. İlk kez kendimi Eeyore olarak buldum. Normalde “Bu gerçekleşecek!” diyen ponpon kızımdır.” “Joe’nun aklında görüntüler ve istek vardı. Çok baştan çıkarıcı ve ikna edicidir ve bana sürekli ısrar etti. Yavaşça ama emin adımlarla fiziksel yapımı yöneten Sarah Jane Robinson ve sorumlu yaratıcı Lucas Webb’in de yer aldığı ekibimi görevlendirdim. Ama bir film stüdyosundaki herhangi biri risk alıp filmi çekmek üzere İtalya’ya gitmemize izin verecek miydi?”
Metro Goldwyn Mayer Pictures’da, Sinema Filmi Grup Başkanı Michael De Luca ve başkan Pamela Abdy kendilerini Cyrano’ya adamışlar. Fellner şunları söylüyor; “MGM’den daha iyi bir ortak isteyemezdik. Çok destekleyiciydiler. Mike ve Pam ‘Bu filmi yapmak istiyoruz’ dediler. Şimdi yapmaktan mutluyuz ve %100 arkanızdayız’ dediler.” Stüdyonun görece yeni gelen fiziksel yapım başkanı Michele Imperato, İtalya çekimleriyle Working Title’daki meslektaşı Robinson ve ortak yapımcı Cass Marks arasında koordinasyonu sağlayan kilit kişi olmuş. Pandeminin başından beri İtalya çok uzun bir yol almıştı. Eş zamanlı Working Title projeleri askıya alınan Fellner şunları söylüyor; “Orada film çekmek isteyenleri yeni kabul etmeye başlıyorlardı. Covid protokollerine uymanın ve herkesi tehlikeden korumanın ana kaygı olmasıyla birlikte filmi güvenle çekmenin mümkün olduğuna inandık. “Bu çekimi yapmak çok ama çok karmaşıktı ve yaptık.” Ağustosta uçuşlar ayarlanmış, Wright ve meslektaşları tarafından mekanlar bizzat keşfedilmiş, oyuncular aranmış ve Cyrano ekibi oluşmaya başlamış. Kamera önü müzik yönetmeni Mark Aspinall şunları söylüyor; “Benim tüm geçmişim tiyatro ve o sektörün tamamı durdu. Aylarca evimdeki stüdyodan çalıştıktan sonra yine insanlarla çalışma fırsatı verildi. Gerçekten şanslı hissettim.” Ekim 2020’de 12 haftalık çekim takvimi netleşmiş. Keşif ekibinin bir üyesi olarak İtalya’ya kaçan Wright’ın uzun zamandır yaratıcı iş ortağı olan yapımcı Guy Heeley şunları söylüyor; 350 kişiydik. İtalya, İngiliz, Amerikan. Belçikalı, Danimarkalı, Fransız, Alman, Kanadalı ve Avustralyalı oyunculardan ve teknik ekipten oluşuyorduk. Joe Wright, olağanüstü bir yolculukta bize öncülük ediyordu.”
İtalya’da Sonbahar ve Sonrası
Yapım tasarımcı Sarah Greenwood’un yönetmen Joe Wright’a 2018 yılında önerdiği İtalya’daki lokasyon İtalya’nın güneyinde, Sicilya adasındaki Noto kasabasıymış. “Sicilya’da başka bir iş için keşif yapıyordum. Tavsiye üzerine Cannoli için Noto’ya gittim. Cannoli harikaydı ve muhteşem bir barok lokasyondu. “Noto’da gün batımları, baş döndürücü pembe tonlardaydı. Sanki bir hayal şehrindesiniz ama tamamen gerçekti.” Greenwood’la birlikte çalışmalarından çok sayıda Akademi ödülü adaylığı olan set dekoratörü Katie Spencer, Wright için çalışmak üzere yine ekipteymiş. Kendisini ortama alıştıran Spencer, Noto gibi zarif bir yerde çok fazla katkıda bulunmamak, bazen hiçbir şey eklememek gerektiğini görmüş. “Joe ile birlikte yaptığımız tüm çalışmalar derinliği ve detayı ve iş birliğine açıklığı gösteriyor ve Sarah’yla deneyimimiz de hep böyle olmuştur.” Greenwood şunları söylüyor, “Birbirimizi hemen anladığımız ve güvendiğimiz için kendimizin, ekibimizin ve bütçemizin sınırlarını hep zorluyoruz. Yapım Noto civarında hazırlık çalışmalarına başlarken Spencer şunu görmüş; “Hepimiz Sicilya’ya aşık olduk. Doğallığını ve görkemine. Küresel pandemi nedeniyle sokaklar boştu. Sanki yıllar öncesinin İtalya’sında gibiydik.” Aynı zamanda ekibi karşılayan Noto sakinleri için de hayat devem etmiş. Kral’ın Muhafızı Yüzbaşı Le Bret’i oynayan Bashir Salahuddin şunları söylüyor; “İş yerleri ve restoranlar kapalıydı ama insanların komşularını ve semtlerindeki herkesi tanıması önemli görünüyordu.” Geldikten hemen sonra Arnavut kaldırımlı yollardan ve sokaklardan çok etkilenmiş. “O kadar darlardı ki Vespa kullanmam gerektiğini düşündüm ama ulaştırma ekibimiz bir şekilde kamyonları sürüyordu.” “Antik mimari çok güzel. Bir odadayken orada bir başkasının 200-300 yıl önce durduğunu, aynı taş işçiliğine baktığını fark ediyordum.”
Görüntü yönetmeni Seamus McGarvey, Notodaki taşların renklerinin mekanların bizi yönlendirmesinin bir parçası olduğunu da ekliyor. “Ben İtalya’da yaşıyorum. O yüzden ülkede çalışmak çok keyifliydi.” “Joe çok görsel bir yönetmen o yüzden hep çok güzel iş birliklerimiz oldu. İlk sohbetlerimizde fikirler daha demokratiktir. Tüm departmanlar arasında çok açık bir iletişim vardı.” Uzun zamandır birlikte çalışan Wright, McGarvey, Greenwood ve Spencer ile yapım ekibine katılan yeni yaratıcı ortakları, Akademi ödüllü makyaj tasarımcı Alessandro Bertolazzi (of Suicide Squad-İntihar Timi), saç tasarımcı Siân Miller (Eternals), ve Akademi adayı kostüm tasarımcı Massimo Cantini Parrini (Pinokyo) arasında fikir alışverişleri olmuş. McGarvey şunları söylüyor; “Bu sohbetler filmin zaman periyodları, görseller ve dokular hakkında oluyordu. Sicilya, Massimo ve Sarah’ı belli tonlara yönlendirdi. Benim görüntülerimi de etkiledi.” Yapımcı Eric Fellner, Parrini’nin projeye yapımcı arkadaşı Jeremy Thomas tarafından tavsiye edilmiş. “Daha önce Massimo ile (Akademi adayı) Pinokyo’da çalışmıştım. “Onunla çok heyecanlanacaksın, demiştir. Jeremy yanılıyordu. Heyecandan çok daha ötesini yaşadık.” Miller, Cyrano yaratıcı ekibine katılmak için davet alınca kabul etmeye hazırmış. “Bana göre Joe Wright müthiş bir yönetmen ve hep hayran olduğum biri. Erica Schmidt’in senaryosundaki bu ünlü şiirsel hikayeyi müzikle ve şarkılarla bir araya getirme konsepti çok heyecan vericiydi. Aşkın anlamını konu alıyor.” Bertolazzi de sınırları olmayan bir aşk hikayesi olmasından etkilenmiş. “Senaryoyu okuduktan sonra proje için daha da heveslendim. Cyrano’dan büyük bir elektrik aldım. Massimo’nun çalışması baş döndürücü. Noto gibi bir yerde olmak çok önemli. Geçmişe yolculuk yapmış gibisiniz, bu da bu filmdeki çalışmama ilham verdi ve etkiledi.”
Ekip yapım sorumlusu Guido Cerasuolo şunları söylüyor; “Joe Wright olağan çalışma şeklinden çıkmamızı ve bir şeyler sunan sıra dışı yerlere gitmemizi istedi. Hikayenin bir şaheser olduğunu biliyoruz ama Joe bunu canlı olarak hissetmek istedi.” “Bir hafta içinde filmde göreceğiniz mekanların belki yüzde 90’ının bulmuştuk.” Noto halkı ve belediye başkanı bize gerekli esneklikleri tanıdı.” Fellner da onaylıyor; “Çok geniş mekan alternatiflerimiz vardı. Bize şehrin anahtarını verdiler. Belediye başkanı, kültür elçisi, polis müdürü, kamu desteği, hepsi bize kapılarını açtı.” Noto’da yaşayanların büyük çoğunluk Cyrano’da figüran olarak görev almış. Bir başka Noto sakini senaryo yazarı Erica Schmidt ve baş rol oyuncusu Peter Dinklage’da bir yuva bulmuş. Schmidt şunları söylüyor “Yolumuzda bir çalının altında yaşayan bir aylık evsiz bir yavru köpeği aldık.” Köpeği kliniğe götürdükten sonra adını hikayenin başrol oyuncusu Roxanne koymuşlar. Yapım tamamlandıktan sonra onu, önceden aldıkları sokak köpekleriyle birlikte yaşaması için ABD’ye evlerine getirmişler.
Noto’nun diğer doğal kaynakları yapılarda gün ışığına uzanıyor. Şimdi 18. Yüzyıl Palazzo Castelluccio’nun sahibi ve restore eden film yapımcısı Jean-Louis Remilleux, Cerasuolo’ya göre “ev ve sarayın doğru kombinasyonunu” sunmuş. “Restorasyon kişisel zevke göre yapılmış. Bu diğer saraylarda artık olmayan bir şey. Çünkü ya restore edilmemişler ya da daha çok otel ya da müze olarak restore edilmiş.” Greenwood şunları söylüyor; “Jean-Louis, içeri girmemize izin verdi. Roxanne’i (Haley Bennett’in canlandırdığı) evinde, dairesinde orada çektik. Yakındaki bir şehirdeki bir sokak da Roxanne’in evi için ideal sokağı sunmuş. Noto’daki Trigona caddesi yakın çekimler için hazırmış. Gitmeyecekleri yer ise ironik olarak önceden var olan tiyatro salonuymuş. Greenwood şunları söylüyor; “Noto’da çok hoş bir tiyatro var. 18. Yüzyıl tiyatrosundan ilham almış. Ama yüzyıl sonra yapılmış. Fakat çok kısıtlandırıcıydı. Joe yeterince gürültülü olamayacağını düşündü.” Wright şöyle anlatıyor; “Almak istediğim şey büyük bir insan grubunun ortak bir deneyimden aldığı keyif duygusuydu. Onu özledim. Hepimizin özlediğini biliyorum.” Bennett şunları söylüyor; “Yapım ekibimiz, yaratıcı bir şekilde bir tiyatro kumpanyası yaptı. Sadece COVID için duyulan endişe nedeniyle değil aynı zamanda bütçe açısından da akıllıcaydı. Bir tiyatro grubunun yaptığı gibi oyuncuların şarkı söyleyip dans ettiği arka planı farklı sahnelerde kullanıyorsunuz.” Beyaz perdede görülen tiyatro lokal bir bahçede açık havada inşa edilmiş. Sahne kasım ayında çekilmiş. Yapım, mekana lokal bir ailenin adı olan The Nicolaci adını vermiş. Cyrano’da yer alan diğer lokal mekanla arasında, Assisi Azizi Francis’in kilisesi olan neredeyse 300 yaşındaki San Francesco Katedrali de yer alıyor. Noto’dan çok da uzak olmayan Siracusa, yüzyıllar sonra New York’ta bir şehre de İngilizce adıyla Syracuse olarak adını vermiş. Siracusa önemli bir kale, Castello Maniace yani Maniace Kalesi. Cyrano’da Kral’ın muhafızlarındaki askerlerin kaldığı ve eğitim aldığı Cyrano garnizonu olmuş.
Greenwood şunları söylüyor; “10. Yüzyıldan beri orada. Son süslemeleri Napolyon dönemine ait. İhtişamı ve ağırlığı var. Noto’daki o güzel taş rengi orada farklı bir hava veriyor.” Cyrano’da sahneler tam olarak sırasıyla çekilmese de üç farklı ortamda hem çekim hem de hikaye anlatımı sırasıyla bağımsız olarak çekilmiş. 11 hafta süren çekim takvimi Noto’dan Sicilya’nın başka bölgelerine doğru ayarlanmış. Garnizon, sinematik olarak hikayedeki ana karakterleri dramatize eden ilk birkaç mekandan biri. Cerasuolo şunları söylüyor; “Bu çok dramatik bir kontrast oluyor. Filmde barok ve altından daha karanlık bir yere gidiyoruz.” Renk skalasının konsepti, savaş çıktığında karakterlerin savaş meydanına gönderilmesiyle siyaha geçecek şekildeymiş. Yapım, Sicilya’nın aktif volkanı olan Etna dağına kamp kurmuş. Spencer şunları söylüyor; “Etna dağı çok doğal ve güzel. Çarpıcı, göz alıcı bir yer. Önce kahraman kampı dediğimiz Cyrano’nun alayını yukarıya kurduk. Muhteşem kostüm ekibimiz çadırları lav taşlarının üstüne kurdu.” 2020’nin sonuna gelmeyi başarmış 300 güçlü ekip üyesi şimdi filmin fiziksel olarak en yoğun sahnelerine hazırmış. Greenwood şunları söylüyor; “Kalplerimizin bir yanı Sicilya’daydı. Zor bir çekim olacaktı ama herkes hazırdı.” Ama doğanın başka planları varmış. “Dağdan aşağı kovalandık. Önce zirveden ortalarına, sonra da aşağı.” Acımasızca kovalayanlar mı? Yapımcı Guy Heeley şunları söylüyor; “O kadar çok yağmur ve kar vardı ki setlerimizi yamaçlardan aşağıya taşımak zorunda kaldık.” Ön planlamada ve çıplak renk skalası için volkanın külleri ve dumanları düşünülürken aşırı yağış hiç beklenmiyormuş. Wright şunları söylüyor; “Bize orada hiç kar olmadığı garantisi verilmişti. Belki aylar sonra şubatta olabilir ama o dönemde kesin iyi olur, denmişti.” Wright hala çok iyi hatırlıyor. “Çekime başlamadan bir hafta önce 20 yılın en yoğun kar yağışı geldi. Heeley şunları söylüyor; “O kadar şiddetli yağmur vardı ki birimimizi vadinin aşağısındaki hava korumalı lokasyona taşımak zorunda kaldık. Sonra o kadar dondurucu oldu ki hissedilen sıcaklık eksi 15 derecelerdeydi. Yola ulaşamıyorduk. O yüzden ekibi özel kamyonlarla çıkarmak zorunda kaldık. Setleri su bastı, karlar kapladı.” Daha sonra volkan harekete geçmiş ve kar kısa sürede isle karışmış. Wright “Sanki Etna bizi sırtından atmaya çalışıyordu. Ama biz üstün geldik! Kostüm ekibimi her şeyi kazıp çıkarmak zorunda kaldı. Çadırlar bozuldu, bazı şeyler kayboldu. Kampın daha aşağıya yeniden kurulması gerekti. Ama biz hala yukarıdaydık ve bunları oraya gitmek için kendi yolumuzu açarak yapıyorduk.” Diyor. Greenwood “Bizim gözümüzde, kamp ve savaş alanı için siyah görselin çok güçlü bir ifadesi vardı. Siyah konsepti beyaza, sonra griye dönmek zorunda kaldı ve Joe ile Seamus da bunu kabullenmek zorunda kaldı.” Diyor. McGarvyey; “Uyum sağladık. Normalde çok acımasız olabilen kış ışığı, olağanüstüydü.” Öngörülemeyen hava şartlarına rağmen oyuncu Kelvin Harrison Jr. (Christian rolünde) şunları söylüyor; “Etna dağı bana göre çekim için en iyi mekandı. Manzaraları ve atışlarıma çalışabildiğim kar topu savaşlarımız çok güzeldi. Birlikte yaşıyor ve yemek yiyorduk. Gerçekten bir macera gibiydi.” Heeley şunları söylüyor; “Figüranlarımız da muhteşemdi. Oyuncularımız sahnelerini inanılmaz oynadılar ve şarkılarını söylediler. Son gün orada toplandığımızda çok şanslı hissettik.” Spencer savaş sahneleri hakkında “Çok etkileyici olacak.” diyor.
Sahneleri Kurmak
Cyrano’da Christian’ı oynayan aktör Kelvin Harrison, “Bir Joe Wright dönem filmini herkes sever.” Diyor. Ancak eski filmlerde olduğu gibi yönetmen, iş ortaklarını “bir dönem filmi”nin kısıtlamalarını aşmalarını nelerin sağlayacağına odaklanmış. Saç tasarımcı Siân Miller, Wright’ın Cyrano’nun “dünkü yıl” kalitesinde olmasını böylece belli bir tarihe ait olmamasını istediğini söylüyor. Bu bir belgesel değil. Farklı dönemlerden öğeler alacak ve daha geniş bir aralıktan ilham alacaktık. Bu yaklaşım Edmond Rostand’ın 19. Yüzyılda yazılmış ve sahnelenmiş olan, 200 yıl öncesinde, çok idealize bir geçmişte geçen orijinal oyunundakine benzemeyecekti. Set dekoratörü Katie Spencer; “Cyrano’da belli öğeleri aldık ve onları biraz zorladık. Nerede olduğumuzu (coğrafi açıdan, hikayede) ya da tarihi söylemiyoruz.” Yapım tasarımcı Sarah Greenwood “Filmin hayata gelişi gibi senkronize olduğunu” değerlendirmeden önce “anarşik bir özellik mi?” diyor. Görüntü yönetmeni Seamus McGarvey, yönetmenin buldukları tüm fikirleri filtreleyerek kaçınılmaz bir Joe Wright filmi yaptığını belirtiyor. Spencer ise “Benim için araştırma, karakterlerin içine girmek demektir. ‘doğru koltuk’ ya da ‘doğru bluz’ için kitaplar var. Onları okumak da çok güzel. Ayrıca bir şeyleri istiflememiz de gerekir. Gördüğümüz şeyler için “bu burada işe yaramıyor ama bir noktada iyi olacaktır.” deriz. “Cyrano’da harika olan onları ne kadar çok kullanabildiğimiz! Yıllar önce Lizbon’da National Coach Müzesi’ndeydim ve “Hiç böyle bir araba görmemiştim.” demiştim. Bu film için onlardan bir tane yapmayı başardık.”
Yapımcı Eric Fellner, kostüm tasarımcı Massimo Cantini Parrini ve ekibinin hemen her şeyin yapıldığı ya da yaratıldığı ve her kostümde desenlere ve detaylara baktığınızda bir zanaat takıntısı göreceğiniz büyük bir kostüm departmanını yönettiklerini söylüyor. “Filmin başındaki tiyatro sahnesinde, sahnedeki herhangi birine bakarsan hepsinde muhteşem kostümler vardır.” Miller, saç tasarımcı olarak tüm kadroyla birlikte çalışmış ve aşk üçgenindeki üç kişiyle de, Peter Dinklage, Haley Bennett ve Harrison’la bizzat ilgilenmiş. Kapsayıcı bir bakışla şunları söylüyor; “Joe bana sanatçı [Jean-] Antoine Watteau’dan ve 18. Yüzyıla ait eserlerinin karakterlerin görünümü ve duygusu için nasıl ilham olduklarından bahsetti.” İlham farklı dönemlerden ve yaratımlardan devam etmiş. Bir gün mekandayken tehlikeli sahneler koordinatörü Franco Salamon (James Bond filmlerinden), iki kişilik bisiklette dans eden bir çiftin, koreograf Sidi Larbi (Beyoncé ve JayZ’nin “The Carters: Apes—t” klibinden, Wright’la üçüncü filminde) tarafından belirlenen adımlarını koordine ediyormuş. Salamon şunları söylüyor; “İki kişiden birinin benim donanımımla uçması gerekiyordu. Joe bana 20. Yüzyıl ressamı Marc Chagall’ın bir resminin replikasını yapmayı denemek istediğini söyledi. Resme baktım ve heyecanlandım çünkü daha önce bunu hiç denememiştim ve başardık.”
Makyaj tasarımcı Alessandro Bertolazzi şunları söylüyor; “Daha çok olası gerçeklik kullanmak istedik. Birçok filmde dönemin gerçekliğinde bir kirlilik oluyor. 18. Yüzyıla ait görseller arıyorsanız resimler vardır. Sahte değildir ama resim o dönemin gerçekliğini temsil ediyor mu?” “Stanley Kubrick’in Barry Lyndon filmi çok başarılıydı. Cyrano için bana da büyük bir ilham oldu. Erkekler için evdeyken bile makyajlı olmak ve peruk takmak bir statü sembolüymüş. Burjuvazi ve aristokratlar için yüzün alçı gibi beyaz olması yaygınmış. Muhtemelen cilt sorunlarını da saklamak için.” Bu yüzden izleyici Mendelsohn’un canlandırdığı zengin ve küstah Guiche Dükü ile ilk karşılaştığında, Dük bu yüzü özellikle Roxanne’e ve topluma sunmaktadır. Roxanne’in yaşam alanı Palazzo Castelluccio’da hazırlanmış olsa da Greenwod ve Spencer, görsel ve tematik süslemeler için potansiyel görmüş. Greenwood şunları söylüyor; “Evin restorasyonundan bir odada duvarlarda mavi ipek vardı. Aynı ipek dokumayı diğer odalara da yaydık. Katie, Roxanne için bir masala dayanarak dünyanın en güzel yatağını yaptı.” Spencer şunları söylüyor; “Roxanne’in yatağı Prenses ve Bezelye masalındaymış gibi yapıldı. Bu devasa yatakta sekiz ya da dokuz şilte var. Başlığını oyup şekil verdik ve sonra da mavi cila yaptık. İpek dokumayla birlikte Roxanne, kendisini tamamen saran ve içinden bir kelebek gibi çıktığı bir ortamda Roxanne’i oynayan Haley, zarif hareketler yapıyor. Yatak odasının bir ergenin dağınık odası gibi olması gerektiğini düşünmüş. O yüzden her yerde kıyafetler olan bir kargaşa yarattık.” Greenwood şunları söylüyor; “Oda hala çok güzel ama ailesi bir zamanlar paraya ve palazzo’nun tamamına sahipken şimdi tek bir daire içinde. Spencer şunları söyüyor; “Roxanne’in çalışma masası aslında Palazzo Castellucio’ya aitti ve eşsiz bir barok masa. Fikir şuydu; Roxanne, ölmüş anne ve babasının mobilyalarını satarak faturalarını ödemiş. Bir koltuğu daha satacak, ama yazmayı ve okumayı çok seviyor. O yüzden masa kalıyor.”
Cyrano de Bergerac, etkileyici karakterlerin yanı sıra en çok Roxanne’ın balkonunda ve yakınında geçen tuhaf ama komik önemli sahnesiyle bilinir. Greenwood şunları söylüyor; “Romeo ve Juliet’teki gibi ikonik bir durumu vardır. Ama biz romantize edilmiş bir manzara olmasını istemedik. Palzzao Castelluccio büyük olsa da balkonun bir bahçeye bakan arka girişte olduğunu gösterdik. Joe, sahnenin nasıl olacağını düşünürken oradaki kemerin çok güzel olduğunu görmüş.” Dinklage şöyle anlatıyor; “Balkon sahnesinin tuhaf komedisini sergilemesi gerekiyordu. Cyrano ve Christian’ın aralarındaki kankalık nedeniyle romantizmi dengelemeleri gerekiyordu.” Wright şunları söylüyor; “Dünya tiyatrosunun en ünlü sahnelerinden biridir. O yüzden o sahneyi doğru yapmak konusunda belli bir baskı hissettim.” Çekim süreci de buna uygun olarak tam iki gün olarak planlanmış. Harrison şunları söylüyor; “Joe, bize her gün en ünlü sahne olduğunu söyledi. Belli bir yöne doğru gitmesi için zorlamadık. Fiziksel komediyi verecek sonra da Roxanne’le gerçekçi kısmına bakacaktık.” En sevdiğim anlar Peter’ın kendini şiirde kaybetmesini izlemekti ve Cyrano’nun Roxanne’e olan aşkında gözlerindeki özlemde, kilitlenmişti ve beni çok etkiledi.” Bennett şunları söylüyor; “Bir oyuncunun oynaması için heyecanlı bir sahneydi. Aşkı, mizahı ve acıyı bulmak. Cyrano ve Christian, Roxanne’i kandırıyorlar ama Roxanne duymak istediği şeyi mi duyuyor ve inanmak istediği şeye mi inanıyor?
Wright şunları söylüyor; “İçinde neler olduğu konusunda çalışmak istedim. Ama izleyicinin ağır yükü hiç hissetmemesini umuyorum.” Bu önemli set, set giydirmekten çok inşa etmeye dönüşmüş. Spencer şunları söylüyor; “Yeni tırabzanlar yapıldı. Önemli olan Roxanne’in başka bir şey olmadan orada olmasıydı. Birkaç küçük bitki koyduk ve içlerini hassas, kır çiçekleri ve biberiye yerleştirdik. Daha sonra da ona biberiye yerleştirdik.” Daha sonrası hikayenin nasıl ilerleyeceğine bir örnekti ve ana karakterlerin derin kişisel gidişatları, oyuncuların sadece anda değil de setlerde de nasıl yaşayacağı konusunda yapımcıların aklında olmuş. Spencer şunları söylüyor; “Olayları, karakterler ve yolculukları aracılığıyla bir setten diğerine bağlanmasıyla ilgiliydi.” Greenwood şunları ekliyor; “İnsanların yaşadığı ortamlar bir hikayeyi çok hızlı anlatır.” Hikaye anlatımı, hikayenin önemli bir öğesi. Cyrano, karakterler ve izleyici için kadersel riskleri ve duyguları yükseltiyor. Spencer şunları söylüyor; “Haley Bennett bize ilham verdi. Roxanne’in bir mektubu alması randevuya gitmesi gibi oluyor dedi. Grafik departmanımız “Açılan aşk mektupları” dediğimiz şeyi, Haley ya da Peter’ın onlarla neler yapabileceğini düşünerek yaptı.” “Cyrano, ilk mektuplarını Christian [Roxanne’a] için, garnizondaki masasında yazıyor. Farklı bir detay olması gerektiğini biliyorduk. Ne tür bir tüy kalemi olacaktı? Siyah kuzgun tüyünden kalem yaptık. Çünkü esas adam o. Özel kalemler ve bir seyahat seti yaptık. Garnizondaki masası kusursuz. Sonra dağda, savaş alanında çok küçüktü. Daha sonra yerde otururken sahip olduğu tek şeyin parasını harcadığı kağıt olduğunun hissedilmesini istedik. Onu ilk tanıdığımızdan bu yana büyük bir değişim.” Hikayenin başında Kral’ın Muhafız alayının konuşlandırması, birkaç karakter tarafından bölümlere ayrılıyor. Alayın durumu ve onuru, bölgede mevcut ve nüfus tarafından biliniyor. Fırıncı/şair Ragueneau (Peter Wight’ın oynadığı) askerleri destekliyor, zencefilli kurabiye askerlerinin yerleşiminde temsil ediliyor. Spencer şunları söylüyor; “Bunları oyuncularımız orduda aynı üniformayla oynuyormuş gibi gösterdik. Onları da hamurla kendimiz yaptık. Doğru yapmamız biraz zaman aldı. Başta bazıları Michelin’in adamına benzedi.” Bennett şunları söylüyor; “Onu gördükten sonra tiyatro için kurabiye yapmaya devam ettik. Ayrıca bir de bira arabası vardı. Tenekeden yaptık ve etrafına ışıklar ve portakallar koyduk.”
Tiyatronun kendisi için ise Spencer şunları söylüyor; “Sarah muhteşem bir set yaptı. Tiyatrodaki ışık gibi bir takip ışığı koyduk. Etrafta teknik olarak bir takip ışığı olmayacak olsa da bu bizim normal döneme bağlı fazla kalmadığımızın göstergelerinden biriydi. Ayrıca avizelerin yukarı çıkıp aşağı inmesini ve bankların üstündeki boyaları da çok sevdim.” Greenwood şunları söylüyor; “İtalya’daki olağanüstü ressamlarımızın çalışmasıyla çerçevede kabartmalar var gibi görünüyor ama aslında düz. Joe, insanların üstünde olmasını istemiş ve ona tırmanma iskelesi dedi.” İster tırmanma ister dövüş için olsun hazırlıklı olmak Salamon ve tehlikeli sahneler ekibinin işiymiş. “Her zaman için hazır olmamız gerekiyordu. Dublörler, spor salonunda ve benim çiftliğimde uyum sağladığımız ve keşifler yaptığımız çok sayıda antrenman yaptılar. Ben daha önce hiç böyle bir film yapmamıştım. Dans, eskrim, dövüş, müzik, hepsi bir arada!” Harrison’ın Wright’tan aldığı not, Christian karakteri aksiyon halindeyken “Cyrano kadar kibar olmayacağı olmuş. O eskrimciden daha çok dövüşçüdür. Öyle olduğu halde bile aylar süren eskrim eğitimi alması ve yapım başladıktan sonra eskrim koçuyla birlikte çalışmaların ve rutinlerin devam etmesi gerekliymiş. Aksine Cyrano için Salamon verilen yönerge hakkında şunları söylüyor “savaş sahneleri için korkusuz ve kılıçta kesinlikle örnek olduğu duygusunu vermek istedik. Peter iyi bir eskrimci. Çok güçlü. Biz farklı bir şey yapmak istedik ve sonuçlardan memnunum.”
Cyrano, Salamon’un “10 adam gücü dövüş dediği çok karmaşık, herkesin belli bir şekilde atladığı ve 160 cmlik alana düştüğü ve böylece bizim de koreografiyi görebildiğimiz hareketi coşkuyla yapması gerekiyormuş. Sahnede bir itme ve savuşturmayla Dinklage öne ve ortaya, daha genişletilmiş kesintisiz bir çekim gerektiren, Wright’ın Hanna’dan aldığı, kılıçların ve çakıl taşlarının yönlendirmesiyle daha da zorlaştırılan bir aksiyon sahnesine geçiyormuş. Cyrano’da, set, ana karakter, oyuncu ve ayrıca yönetmen için telaşlı bir şey vadediyormuş. Wright’ın hevesi olduğunu belirttiği gibi. “Üç Silahşorlar gibi macera filmlerini çok severim. Hayal gücümü hep tetiklemişlerdir.” Dinklage, “İzleyici olarak o kesintisiz sahneleri çok severim. Oyuncu olarak böyle bir sahnede olmak deneyimi yaşarken daha çok kontrol sahibi olmanıza olanak veriyor. Çok fiziksel ve sonra kurguda temizleyebilirim” denilebilen bir şey değil.” Sahne, orijinal oyundan bu yana Cyrano hikayesinin merkezi olsa da bu yorumu ve genişletilmiş hali önceki yorumlarına göre ön hazırlık gerektirmiş. Dinklage, Sicilya’daki hazırlıklara başlamadan önce İngiltere’de eğitime başlamış. “Çünkü hiç düşünmeden yapmanız gerekiyor. Kas hafızası gibi. Gece uykuya dalarken tüm sahneyi kafamda düşünüyordum. Çekim gününde öğrenemezsiniz. Ama çok eğlenceliydi. Dublörlerimiz sayesinde de kimse yaralanmadı. Bütün gece çekim yaptık ve herhalde 15 tekrar yaptık. Gün doğarken bıraktık.”
McGarvey şunları söylüyor; “Filmin geri kalanı için çok önemli.” Görüntü yönetmeni olarak kamerayı Cyrano’nun etrafında dans eder gibi tutmak için uğraşmış. Karakterin içindeki hareket ve devinim kamerayı döndürmüş “Cyrano’yu çekim tarzımız. Özellikle de tiyatrodaki ilk göründüğü sahnede kamerayı aşağıda tutmak ve onun kareye girmesini sağlamaktı. Kahraman edası var. Bunu da açılarla aktardık.” Yüzbaşı Le Bret’i canlandıran oyuncu Bashir Salahuddin’e göre “çekim tarzları çok akıcıydı. Kamera çok özgürdü. Çok fazla hareket vardı. Sesli çekim stüdyosunda değildik. Parçası olduğunuzu hissettiğiniz bir yerdeydik.” McGarvey’in Wright’la ilişkisi çok uyumluymuş. Görüntü yönetmeni şunları söylüyor; “Joe, kamerayla çok usta ve maharetli. Çünkü filmin temposu kafasında.” Fellner “Seamus ve Joe için önemli olan hikayeyi hareketli bir kamerayla ve yönetmenin bakış açısıyla anlatmaktı.” Diyor. McGarvey, hikayenin ilerleyişinin oyuncuların performanslarını zenginleştirmek için diğer departmanlarla birlikte dikkatlice işlendiğini söylüyor. “Cyrano’nun ilk bölümü görüntüyü yayacak şekilde çekilecekti. Bu yüzden daha önce de birkaç kez kullandığımız emektara başvurduk. Christian Dior #10 Denye çoraplara. Geniş formatta, Leica lensle çekim yaparken çok işe yarıyorlar. O lensler çok kesin. O yüzden romantizmi arttırmak için keskinliği alıyoruz.” “Sonra savaşa geçiyoruz, her şey bozuk ve çatışmalı. Lensleri oldukları gibi kullanıyoruz. Filmin sonuna doğru bizi ileri taşıması için biraz difüzyon ekledik ve kameranın hafif değişik bir açısı var. Filmin geri kalanında akışkanlık görülürken artık herkes daha durağan.”
Film editörü Valerio Bonelli, Wright’la üst üste 4. projesinde belli sahnelerde ritmi yavaşlatarak izleyiciyi, karakterlerin en derin düşüncelerine yaklaştırmak için yönetmenle birlikte çalışmış. Şarkıyla ya da konuşmayla olsun aralardaki anlar çok önemliymiş. Fellner yapımın ortasında, Cyrano’yu yapma güdüsünün sanatsal ve bazen de duygusal güdüsünün, İngiltere’yle İtalya’nın en iyilerinden olma gururunu taşıyan ve her birinin DNA’sında sinemayla film yapım tarihine sahip olan departman başlarını ve çalışanlarını bir araya getirmesini sağlamış. Her gün işe her sahneyi ve her repliği bilerek geliyorlarmış.” Bir sahnede kameranın Supertechno 75 denilen 22 santimlik bir tekno vinçle birleştirilmesi gerekiyormuş. Binanın iç mekan parametrelerini dikkatle açarak ilerlemeyecekmiş. Çekim yapıldıktan sonra Fellner, ekip üyelerinin onunla daha önce elektrikçilerde hiç görmediği şekilde övündüklerini görmüş. “Tüm departmanların heyecanını ve yaratıcılığında kareye taşan bir sevgi gördüm. Bu filmi bizimle yapan ekibin her üyesini ne kadar övsem azdır.” Spencer, Cyrano’nun kameradan kostümlere, tasarımdan yönetime ve oyunculuğa, her yönden bir araya gelerek tamamlandığını düşünüyor. Harrison, “Filmimiz de gece gündüz titreşimi, güzel dövüşler, güzel elbiseler, gökten düşen mektuplar, seksilik ve aklınıza kazınacak şarkılar var.” Diyor.
Kelimelerin ve Müziğin sesleri
Cyrano’yu yapmak için bir araya gelen oyuncular klasik eserin benzersiz bir yorumunu ve hikayenin evrensel yankısının güçlü ve kapsayıcı bir onaylanmasını yapmak üzere gelmişler. Oyuncular ister daha önce Edmond Rostand’ın oyununda oynamış olsun ister Erica Schmidt’in sahne uyarlamalarında yer almış olsunlar, dayanıklı hikayeyi müzikle birlikte yeniden anlatmanın tamamen yeni deneyimine açık olmaları gerekiyormuş. Eserle en uzun geçmişe sahip olan oyuncu Bashir Salahuddin, canlandırdığı karakteri uzun süredir tanıyormuş. “Le Bret ilk repliğim olan roldü. Oyunculuğa başladığımda lise oyununda o rolü oynamıştım. Le Bret’i Cyrano’da oynama fırsatı belki de ilahi bir plandı.” Diyor. Yönetmen Wright’la geçmişi olan oyuncular da İtalya’da kadroya katılmak üzere davet edilmişler. Peter Wight, Wright’ın ilk çıkış filmi olan “Aşk ve Gurur’da rol almış, Ben Mendelsohn yönetmenin en büyük gişe hiti olan En Karanlık Saat’te rol almış. Daha eskilerden Mark Benton, 20 yıl önce Wright’ın yönettiği İngiliz mini dizisi Nature Boy’da rol almış ve şunları söylüyor; “Joe aradı ve ‘Montfelury’yi oynamak ister misin?” dedi. Rolü bilmeden bile kabul ederdim.”
Peter Dinklage ve Haley Bennett, Schmidt’in tiyatro atölyelerine ve daha sonra da sahnede birikte Cyrano ve Roxanne olarak rol almışlar ve Salahuddin’in deyişiyle “Esere keskin bir yaklaşım geliştirmişler, daha önceden yapmış olanın verdiği erdemle güçlenmişler.” Bennett, “Cyrano de Bergerac, iç ve dış güzelliğin alegorisi olarak okunabilir. Hikaye, fiziksel olsun ya da olmasın bizi sevilmez kılabileceğinden korktuğumuz, hepimizin sahip olduğu bir şey hakkında.” Diyor. “Erica, kendi yorumunda Roxanne’e, Roxanne’in gerçek bir birey olarak hissettiği biçimde baktı. Roxanne, sadece kendisine kur yapanla, güzel mektuplar almayla ilgilenmiyor ve sadece evlenmek de istemiyor.” Yapımcı Eric Fellner, Bennett’in Roxanne rolüne güçlü, bağımsız bir modernist bakış getirdiğini söylüyor. Erica’nın yazdığı, klasik bir dönem kadını değil. Aynı zamanda dönem içinde tamamen doğal biri. Haley rolü fiziksel olarak da taşıyan muhteşem bir oyuncu.” Sonunda Bennett karakteri ileri taşımak ve böylece Roxanne’in diğerlerinden farklı olarak bir kişiliğe sahip olmasını ve Pete’in Cyrano karakterine ilginç bir karşıtlık oluşturmasını istemiş. İkisi de zorluklara aç, alışılmışın tersini yapan ve düzen karşıtı iki karakter.”
Salahuddin, “Haley gerçek bir ekran duruşuna sahip. Süper detaylarıyla izleyici Roxanne’e aşık olacak ve Cyrano’nun onu neden sevdiğini anlayacak. Roxanne şevkli ve korkmuyor. Le Bret de onunla bir ilişki kurmak için Cyrano’yu destekliyor.” Wright ve Bennett, Schmidt’in senaryosundaki Roxanne karakteri, önceki versiyonlara göre daha aktifmiş. Schmidt; Cyrano ve Roxannne’in hem kendilerini hem de birbirlerini kandırdıkları fikrini daha da geliştirmiş. “Wright’ın ifadesiyle Roxanne’in Cyrano’nun kendisine aşık olduğunun ve onun da Cyrano’ya karşı hislerini olduğunun farkında mı sorusuna odaklanıyorlar.” Bennett “Joe film için belki de Roxanne’in Cyrano’nun kendisine aşık olduğunu bildiği ama arkadaşlıklarını bozmak istemediği fikri üzerinde deney yapmak istedi.” Diyor. “Roxanne, Guiche Dükü’yle evlenmek istemediğini biliyor. Çünkü Dük onu bir nesne olarak görüyor, bir erkeğin peşinde gitmek, geride kalmak değil de eşit olmak istiyor.” Wright ekliyor; “Roxanne’in zekasına saygı duymamız gerektiğini düşünüyorum. Roxanne’in seçenekleri olmasını sağlamak ve seçim yaptığını göstermek önemliydi. Böylece ona güç verecek ve izleyicinin bunu anlamasını sağlayacaktık” Schmidt geleneksel olarak izleyicinin ve yaratıcı yeteneklerin benzer şekilde Roxanne mektuplarla ilgili gerçeği göremiyorsa akıllı olamayacağı düşüncesinde olduklarını belirtiyor. Ama Roxanne’in arzuları var. Kendi kafasında yazdığı bu hikayeye inanmak da bunlara dahil. Bence bir yandan böyleyken öte yandan güçlü bir kadın ve ikisi birden aynı anda mümkün.”
Bennett’e göre önemli bir sahne de Roxanne’in Guiche Dükü’nün gelmesini beklemesi ve onunla karşılaşmaya hazırlanmasıyla seçeneklerinin dualitesini gösterdiği sahneymiş. “O sahneyi oynamayı çok sevdim. Çok canlı. Roxanne’in hızlı düşünmesi gerekiyor.” Roxanne yoksulluk yaşarken ve o dönemde yetim bir kadın olarak ataerkil güçlerin merhametine kalmışken kendini ifadesi ve yaratıcılığı var. Yazar olmak istiyor. Sadece yazmakla kalmayıp hayatına geçirmek istiyor. Joe, Erica ve ben Roxanne’in tek boyutlu romantik biri olmasını istemedik, diyor Bennett. Schmidt şunları söylüyor; “Roxanne, “Seni seviyorum” sözüne neredeyse güceniyor. Çünkü kendisine o kadar çok söylenmiş ki artık farklı biçimde söylenmesini istiyor.” Cyrano, orijinal oyundaki Cyrano’nun görülmeden önce duyularak tanıtılmasını sürdürmüş. Dinklage da karakterin sesini, karakterizasyon için kullanmış. Oyuncu, karakterin konuşma yeteneğinin bas sesle bir enstrüman ve silah olarak kullanıldığını söylüyor. “Bunlar Cyrano’nun arkada sakladığı şeyler, sesi ve zekası. Zeki, karizmatik, akıllı bir adam. Erkekler onu kıskanıyor, kadınlar ona hayran. Cyrano’ya sorunu olan kişi kendisi ve bu da eserin merkezi. Cyrano’da şarkılar karakterlerin hissettiği gerçek duyguları gösteriyor.”
Dinklage’in geçmişte ve şu anda Bennett’in sahne ortağı statüsü, iki oyuncunun karakterlerinin hassas dengesini yapım sırasında daha da geliştirmelerini sağlamış. Bennett şunları söylüyor; “Cyrano ve Roxanne’in iletişiminde kelimelerin arasındakilerle anlaşmaları ve dokunsal olarak benim elini tutmam gibi bir hareketle çok şey ifade etmeleri dikkat çekici. Ya da onun bakışından kaçmak için başka yöne bakmam. Veya onun bana arkasını dönmesi ve yüzündeki ifade. Arkadaşlıklarında konuşulmayan bir gerilim ve aşk potansiyeli var, sanki ikisi de olmasına izin vereceklermiş gibi.” Cyrano ve Roxanne’in hikayenin gelişiminden öncesine ait bir geçmişleri olduğu için Dinklage “Haley’le filmden önce tiyatro eseri yapabildiğimiz için çok mutluyum” diyor. “Birbirimizi tanıyorduk ve her zaman yardımcıydık. Bu da her şeyi kolaylaştırıyor. İnsanlar bu yüzden aynı yönetmenle ya da oyuncularla tekrar tekrar çalışıyor.” Tıpkı bir dans partneri gibi diğer kişinin ritmini biliyorsunuz. “Eseri bildiğimiz için sahneyi ikimiz için de neyin daha iyi yapacağını biliyorduk. Ama sıra çekime geldiğinde her şey değişecekti. Yakın çekimlerde çok daha azını yapamazsınız. Bazen Joe, sadece ben ve Haley için yazılmış sahneleri figüranlarla dolduruyordu.”
Salahuddin rolü için, daha önce oynadığı Le Brett’ten çok daha fazlasını hatırlamış. “Cyrano gibi bir arkadaşım vardı. Coşkulu biriydi ama bazı konularda kendinden şüphe ederdi. Karakterimin muhteşem ve dünyayı yenen ama yargılanmaktan korkan biriyle arkadaş olmasını çok iyi anlıyorum.”Kral’ın muhafızı yüzbaşı rolü için karakteri “mizah anlayışı olan rahatlıkla konuşulan biri olduğu için insanların sırlarını verdiği türden biri” olarak görüyor. “Ama Le Bret askerlerine karşı sert çünkü ölümü görmüş ve askerlerin hayatını korumak için nelerin gerektiğini biliyor. Le Bret de kendine göre bazı yabancı duygulara sahip olabilir. Birlikte savaşmışlar ve ortak anlayışla gelişen bir arkadaşlıkları var. Cyrano daha asi ve üstün olduğu için yeteneğini geliştirmiş. Özellikle de askerlikte. Le Bret bunu anlıyor ve Cyrano da anladığını biliyor. Bu yüzden birbirlerine karşı dürüstçe konuşabiliyorlar. “Daha önce birkaç asker temalı film yapmıştım ve hayatımda bir anlaşmazlıkta zor kararlar vermesi gereken kişi konumunda da oldum. Yani bunlar daha önce yaşadığım deneyimler.” Dinklage ve Salahuddin kamera arkasındaki sohbetlerinde ikisinin de lise de tiyatro yaptıklarını öğrenmişler. Salahuddin şöyle söylüyor “Tiyatroda oynadığınızda performanslardan izleyiciden bile daha yakından keyif alıyorsunuz. Bu filmde de bu deneyimi yaşadım.” Peter’ın çalışmasını izlemek ve her gün Cyrano’ya kattıklarını görmek benim için keyifliydi. “Joe, gemimizin kaptanıydı. Sadece hangi sahnede hangi lensi kullanması gerektiğini anlayan biri değil. Aynı zamanda karakterleri o sahneye bağlamak için ne gerektiğini de bilir.”
Wright, aşk üçgeninin üçüncü bölümünün, Kral’ın muhafız askeri olan Christian karakterinin “aptal olmadığına, masum ve samimi olduğuna “karar vermiş. “Christian rolünün yanlış anlaşıldığını ve çok hafife alındığını düşünüyorum. Ben Christian’a inanıyorum. İlgi duyduğu biriyle karşılaştığında dili tutuluyor ve o duyguyu çok iyi bilirim” Schmidt şunları söylüyor, “Joe’nun acısını anlıyorum. Bana göre karakter bir savaşçı ve dürüst, genç bir adam. Hanımlarla oyun oynamıyor.” “Umarım insanlar üç karakterin de nereden geldiğini anlarlar. Hepsinin de istediği şey aşk.” Cyrano üçgenindeki kişilerin uzun süredir var olan perspektiflerini derinleştirirken aşk üçgenini de destekleyen kişi Christian rolündeki Kelvin Harrison Jr. Oyuncu Wright tarafından, olağanüstü, cömert ve kamera önünde çok göz alıcı olduğunu söyleyerek övülüyor. “Şaşırtıcı biri ve Christian rolü için istediğim de buydu.” Fellner, Harrison’ın Christian rolü için ilk seçenek olduğunu söylüyor. Ama oyuncunun senaryoyu hangi rol için düşünüldüğünü bilmeden okuduğunu söylüyor. Schmidt’in uyarlamasına hemen yanıt vermiş ve “sinema için yapıldığını, böylece genç neslin Cyrano hikayesini başka dönemin eseri olarak görmek yerine beğenebileceğini ve ‘Hangi korku bizim en çok istediğimiz şeylere sahip olmamızı ve aşkı hak ettiğimize inanmamızı önlüyor?” gibi önemli soruları araştıracaklarını söylüyor.” Hikayenin devam eden dramatik yaşama gücü hakkında ise şunları söylüyor; “Hayatı yaşadım ve söz konusu aşk ve değer verdiğin insanlar olduğunda korkuyla yaşamamayı bana öğreten tercihler yaptım. Saklanmak hepimizin yaptığı korkunç bir şey.” Harrison, rolü kabul etmeden önce Wright’le yoğun sohbetlere girmiş. Bunların arasında “Christian’ın ‘cahil ve aptal” olduğu söylemini kaldırmak ve Christian’ı babasıyla ilgili hikayesiyle daha gerçekçi kılmak varmış. Masum biri, şehirde yeni ve herkese güveniyor. Ama güvenin kazanılması gerekir ve Christian da masumiyetini kaybediyor. Dış faktörler onu kandırıyor. Bunlar henüz yaşamadığı deneyimler” Bu özellikler için ilhamı artırmak için Harrison ve Wright, Peter Sellers’ın sevilen klasik filmi Orada Olmak’ı yeniden izlemiş. “Bir filmde ve sevdiğimiz performansta sadece basit bir adam olmaktan farklı fikirler bulmak için izledik.” Diyorlar. Wright şunları söylüyor; “Christian teorik bilgiye sahip değil. Orduda eğitilmiş. Babası da askermiş. Büyük kelimelerle şiir yazma fikri mi? Bu ona göre bir iş değil. Bu Cyrano ile Roxanne’e göre bir iş.” “Christian, büyük şehre geliyor ve şaşırıyor. Her şeye dahil olmak , insanlarla tanışmak istiyor. Muhteşem bir insan. Ayrıca cesur. Roxanne’e ilk söylediği şey ‘Seni seviyorum’ oluyor. Doğru olduğunu biliyor. Kendisini sadece Roxanne’e olan ilişkisinde değil de Cyrano’yla olan ilişkisinde de gösteriyor. Bence birbirlerini sevmeye gelmişler.” Harrison gülüyor; “Christian, Cyrano’yla hep kovalamaca oynamaya çalışıyor. Abi kardeş ilişkisi gibi. ‘Ben sana hayranlık duyuyorum. Her şeyi yaparım.” der gibi. Cyrano, bazı şeylerle dalga geçip Christian’ın duygularını kırabiliyor. Ya da ona iltifat ediyor ve Christian neşeleniyor. Cyrano’daki en sevdiğim anlardan biri de Cyrano ‘Özür dilerim’ diyor. Christian da ‘Teşekkürler’ diyor. “Cyrano ve Christian, birbirinin istediklerine sahipler. O yüzden bir hasetlik var ama bunu dikkatli bir şekilde yapıyorlar. Bence Pete ve ben bunu anladık ve gerçek hayatta çok destekleyici biriydi. Bugün bile Pete beni dinler ve tavsiyeler verir.”
Dinklage şunları söylüyor; “Kevin için ne söylesem azdır. Onunla her sahnem çok samimiydi. Çok iyi ve nazik insanlardan biri ve inanılmaz yetenekli bir oyuncu. Gerçekten en zor rol onundu. Birçok kişi Christian’ı kağıt üstünde yanlış anlamış. Ama o her şeyin gerçeğini anlayan bir karakter.” Benett şunları ekliyor, “Kelvin çok dinamik bir oyuncu. Deneyimden bildiğim kadarıyla sığ görülen rolleri oynamak çok zordur. Kelvin, Joe ile iş birliği yaparak karakterini geçmişteki Christian’lardan farklı bir yere konumlandırdı. Çok ilerleme kaydetti. Kendisini göstermeye olanak verecek cesarete sahip.” Wright, oyuncular Bennet ve Harrison sete geldiğinde Roxanne’le Cryrano arasındaki önemli sahneleri dikkatlice planlamış. Prova görüşmelerine bir sahneyi canlandırmanın çeşitli sıralamaları konuşulmuş. Harrison şunları söylüyor “Joe ile konuşup değişen ve gelişen sıcaklığın ne olacağına karar verdik. Konu, hayatı sahneye taşımak ve sahnede ifade edilen aşkı anlamaya çalışmaktı. Çünkü ikisinin de sırları ve ihtiyaçları var. Roxanne de Christian da birbirlerinin ne düşündüğünü gerçekten biliyor mu? Haley’le hep çok sayıda çekim yaptık.
Kaynak malzemeye aşina olan Salahuddin, projenin başka bir karakteri, Guiche Dükü’nü yeniden ele alınmasından etkilenmiş. “Diğer versiyonlarında karakter daha korkak ve ağlayıp sızlayan biri. Ben Mendelsohn, insan olarak çok mutlu ve güçlü bir oyuncu. Karakteri kompleks bir hale taşıdı. Canlı, sarsıcı performansıyla karakteri kolayca “kötü adam” kategorisine koyamıyorsunuz. Joe ve Ben, karakterin o anda dayandığı halini aktarıyordu.”
Guiche Dükü, Cyrano’nun rakibi olsa da Cyrano filminin başında kahramanımız, kendisini daha çok sinir eden biriyle karşılaşmış, oyuncu Montfleury ile. Cyrano, Montfleury’nin sanatından kişisel ve estetik olarak rahatsız olmuş. Bu yüzden de ondan hiç pişmanlık duymadan söz ediyor. Benton karakterini şöyle anlatıyor “Montfleury, popüler ama küstah. Oyunculuk tarzı çok gösterişli ve şu anda tiyatro hakkındaki tartışmalar gibi Cyrano da başka bir oyunculuk tarzını destekliyor. Film başlamadan önce Cyrano, Montfleury’ye bir mektup yazmış ve oyunculuğu bırakıp sahneden inmesini söylemiş. Montfleury, onu yok saymış. Daha sonra olan ise komik ama aynı zamanda bana göre ilginç çünkü karakterimi zorluyor. “Peter, oyuncu olarak size kamera arkasında çalışacağınız çok şey veriyor. Onu tanımak bir zevk.” Benton, Montfleury’ye hakim olmuş çünkü insanı kıyafetleri gösterirmiş. “Joe bana kostüm tasarımcı Massimo Cantini Parrini’nin çalışmasını gösterdi. Başka bir düzeye taşımışlar. Şapkası ve her şey el yapımıydı. Üstünde çanlar vardı. Kıyafeti giydiğimde çok gülüyordum. Giyinmek her zaman çok güzeldi ve karaktere girmeme yardımı oldu. İlk girişimi sabah 3.00 civarında çektik. Sahneye çıktım ve tiyatroda figüranlar vardı. Biraz aşağı çekmem gerektiğini düşündüm. Çünkü Alessandro Bertolazzi’nin makyajıyla en küçük bir hareket bile çok abartılıydı.”
Hem toplu hem de bireysel hareketler, Wright’ın güvenilir koreografı Sidi Larbi Cherkaoui tarafından dikkatle gözlenmiş. Özelikle de şarkı sahneleri. Bazıları daha tekil, hikayeyi götüren özel yolculuklarken bazıları da kalabalıkların heyecanını taşıyan ancak filmlerin unutulmaz bir şekilde etki edebildiği sahnelermiş. Schmidt, favori sahnelerinden birinin Ragueneau’nın fırınında ekibin unla kaplı halde, unla kaplı oyuncuların “un balesi”ni sahneleyişi izlediği, Cherkaoui ve Bertolazzi’nin estetiğini birleştiren sahne olduğunu fark etmiş. Yapım tasarımcı Sarah Greenwood, Cherkaoui için dahi diyor. Siracusa garnizonunda, zorlu üçgen bir alanımız vardı ve muhteşem bir dansla alanı ve Massimo’nun kostümlerini giyen insanları hayata taşıdı.”
Bennett şunları söylüyor “Ekibimiz içinde Sidi Larbi, 150 rol oynayan 50 kişinin koreografisini yapıyordu.” Kamera önü müzikal yönetmeni Mark Aspinall, ortamı belirleyen “Someone to Say” şarkısı söylenirken “dans eden farklı çiftleri görüyoruz. Genç, yaşlı, heteroseksüel, homoseksüel, farklı ırklardan, aşkı kutluyorlar. Bu hikayeyi anlatmak için ne güzel bir yol.” Hikayeyi şarkı olarak söylemek konusunda Wright, şarkı yorumlarının canlı yapılmasını istemiş. Bu geçmişte örnekleri olsa da sık görülen bir uygulama değil. “Şarkılarla bir samimiyet duygusu yaratmaya çalıştım. Böylece karakterler izleyiciye şarkı söylemeyecek kendilerini ifade edeceklerdi.” Aspinall, “Bu sette canlı müzik yapmak ve oyuncuları sette canlı söylerken kaydetmeye neden oldu. Daha önce bunu yaptığımız projelerde yer almıştım. Genelde oyuncuların şarkılarını çekimlerden önce stüdyoda kaydetmektir. Ama bulabildiğiniz şey şu oluyor; siz çekimi yapıyorsunuz, karakterleri geliştiriyorlar ve onları daha iyi anlıyorlar. Diğer oyuncularla ve enerjilerle birlikte oluyorlar. Böylece yeni fikrileri ve yaratıcılıkları olabiliyor. Stüdyoda yapılırsa yaratıcılığa yer kalmıyor. Her şeyi canlı çekmenin en iyi yanı oyucuların o anda tepki verme özgürlüğü oluyor. Ben sette piyanoda oluyorum ve onlara yanıt verebiliyorum. Müziğin oyuncuların istediğinin etrafında şekillenmesi ve esnemesi gerekiyorsa bunu yapabiliyoruz.” Sonuç olarak Aspinall günümüz teknolojisinin anda yaratılanın tam olarak desteklediğini söylüyor. “Bence bu da oyuncuların samimiyet ve romantizmle daha zengin performanslar sergilemesini sağlıyor. Cyrano’nun muhteşem ses ekibi müzik departmanındaki bizlerle çok yakın çalıştılar.” Daha doğal şarkı söyleme ve kayıt tarzlarını kullanan senaryo, sadece karakterlerin şarkılara eşlik eden eylemlerinin sahne direktiflerini yazmakla kalmamış aynı zamanda şarkı sözlerinin tamamı da yer alıyormuş. Yeni orijinal “Every Letter” şarkısı da dahil, belli bir sahnede tam bir devamlılık sağlıyormuş.
Dinklage şunları söylüyor; “Hepsi el ele.” Wright’ın filmlerinde müzik her zaman önemli olmuşken kamera önündeki unsur şimdi çok daha önemliymiş. Ama Wright şunları söylüyor; “Çok doğal bir uyum olduğunu düşündüm. Kendimi bu biçime uyarlamam gerektiğini hissetmedim. Zaten yaptığım bir şeyden akıp gitti. Bu, bence daha heyecanlıydı. Şarkılarla filmin geri kalanı arasında bir ayrım görmedim. Cyrano’nun işitsel hayatının hep önemli olduğunu düşünmüştüm. Diyalog, ses efektleri ve müzik, daha derin ve geniş bir işitsel dünya yaratıyor.” Görüntü yönetmeni Seamus McGarvey, sunumu başından beri etkileyen estetiğe övgüler yağdırıyor. “Bir anda şarkı ve dansın başladığı, dramadan ayrışan başka projelerde çalıştım. Cyrano’da bu tamamen entegre ve çok daha iyi. Şarkılar ve danslar, filmi nasıl çektiğimizi etkilemedi. Diyaloğu, şarkıyla bütünleştirmek keyifli. Canlı çektiğimiz için bu oyucuların performanslarıyla da bütünleşiyor.” Wright şunları ekliyor; “Bir şarkının başlayacağına ve biteceğine dair büyük bir duyuru yok. Diyaloğun şarkıya geçtiği ve sonra yine çıktığı çok akıcı bir deneyim istedim.”
Dinklage, bu yaklaşımın şarkı kısmına geldiğinde çok garip hissediyorsun duygusuna karşı gelmek için yapıldığını söylüyor. Bunu sevgiyle kucaklıyoruz. Şarkılar hikayenin içine işlenmiş. Hikayeyi ileri taşıyorlar. Özellikle de Cyrano’nun durumunda, çünkü şarkı sözleri ona ulaşmak için yükseliyor veya bazen o şarkı sözlerine ulaşmak için yükseliyor.” Bennett, sahnede ve filmlerdeki sahnelerde şarkıları canlı söyleme deneyimini önceden yaşamış olsa da bir film sahnesinde canlı şarkı söyleme yaklaşımı için eğitim almış. Çekim için dünyaca ünlü ses koçu Mary Hammond’la çalışmış. “Mary bana ifadeyle ve farklı bir şekilde nasıl şarkı söyleyeceğimi öğretti.” Kameralar çalıştığı anda Bennett, bunun yüksek sesle söylemekle veya notalara vurmakla ilgisi olmadığını hissetmiş. Doğal olma ve karakterin yaşadıklarının özgürlüğü vardı ve bu hikayeyi ileri taşıdı. Roxanne için planlarımı aktarabildiğimi, onun yaşadıklarını yaşadığımı gördüm. Çok özgürleştiriciydi.” Sahnede şarkı söyleme deneyimi olan Harrison şunları söylüyor; “Oyun ya da taklit etme gibiydi. Bu hikayeyi anlatmanın eğlenceli bir yoluydu. Zor olan Aaron ve Bryve Dessner’ın müziğine ve döneme sadık kalarak kendi kişiliklerimizi şarkılara katmaktı. Ama yaptık.”
Dinklage, paradoksal bir biçimde avaz avaz söylemeye gerek olmadığını söylüyor: “Kamera önünüzde olduğu için sakince söyleyebiliyordunuz. Yapımcı Eric Fellner izleyicinin Dinklage’ı duygusal bir oyuncu olarak tanıdığını ama onu sahnede izleyenlerin dışında şarkı söylediğini kimsenin görmediğini söylüyor. “Ben dinlediğimde ne kadar iyi bir şarkıcı olduğunu görünce çok şaşırmıştım. Olgun, akıldan çıkmayan, hoş, bariton bir sesi var.” Tehlikeli sahne koordinatörü Franco Salamon, baş oyuncunun ses yeteneğini vurgularken Cyrano de Bergerac’ın Fransız köklerini de belirtiyor. “Peter Dinklage iyi bir şair. Cyrano’daki şarkıların hepsi çok sayıda albümü olan Grammy ödüllü bir gruptan geldiği için performansları canlı dinlemek yapımdakiler için ayrı bir ödül olmuş. Saç tasarımcı Siân Miller şunları söylüyor; “Senaryonun kapağını açmadan kapakta onların da olduğu yazıyordu. Heyecan verici şarkılarının büyük hayranlarıydım. Makyaj tasarımcı Alessandro Bertolazzi de ona katılıyor;”Müziklerinin her zaman hayranıydım. Cyrano için yaptıkları müzikler de çok güzel.” Wright, müzikteki ve şarkı sözlerindeki iş ortakları için “Onlarla çalışmak çok keyifliydi.” diyor. Salahuddin, “Bazen insanlar önemli edebiyat eserleri için müzik yaparken görkemli olabiliyorlar. Ama bu şarkılar akılda kalıcı. Bence insanlar Cyrano filminden şarkıları mırıldanarak çıkacaklar ve müzikler onlarla birlikte kalacak.” diyor. Set dekoratörü Katie Spencer ekliyor, “O kadar iyiydiler ki insanlar işten sonra onları dinliyordu. Ama müziği önce dinlemek sonra da senaryoyu sözleriyle birlikte okumak yaptığımız için gerçekten etkiledi.” Orijinal yeni şarkı “Every Letter” önemli bir sahnenin temel taşı olsa da tüm sahnelerdeki şarkılar film versiyonunda yer almamış. Besteci Bryce ve Aaron Dessner, İtalya’da kalarak değişiklikler yapmış. Fellner ekliyor; “Bryce, Noto’daki tiyatro sahnesinde ses geçirmez bir kayıt stüdyosu yaptı. Daha önce çekimler için kabul edilmeyen mekanda. Ses geçirmez stüdyo, çekimlerin ortasında gürültü olması durumda yapımın önceden kaydedilmiş tüm müzikleri yedeklemesine olanak vermiş.” Çekimler devam ederken bile Matt Berninger ve Carin Besser sabahlara kadar şarkı sözlerini düzeltmiş. Sırayla biri uyurken diğeri çalışmış. Ekstra çaba, Cyrano’nun şarkılarının canlı olarak çalınmasını, söylenmesini ve kaydedilmesini daha doğrulamış. Bennett, atölye günlerine dönerek “Çok güzel bir duyguydu çünkü film için müzikleri yeniden yorumladık. Önceki şarkılarla yıllardır yaşıyordum. Önce atölyede sonra sahne yapımında. Bu sonuncu da ise sesimi çok iyi biliyorlardı” diyor. Schmidt şunları söylüyor; “Bence şarkılar filmde muhteşem. Her gece sahnede olduğundan daha kişisel, daha zengin.” Aspinall şöyle diyor; “Müzik, modern, organik ve yeni. Bestecilerin ve söz yazarlarının estetiğinin barok setlerle ve kostümlerle buluşuyor ve iki gücü bir araya getiriyorlar. Karakterler şarkı söylediğinde heykellerin ve merdivenlerin, mimarinin geniş çekimlerinde görkemi hissedeceksiniz.” Benton şunları söylüyor; “Müziği ilk duyduğumda bu şarkıların hikayeyi farklı bir yere götürdüğünü, başka bir seviyeye çıkardığını düşündüm.” Salahuddin, “her karakterin saklayacak bir şeyi varken, her biri kendisiyle ilgili şarkı söylüyor.” Diyor.
Aspinall şarkılar arasında yeni eklenen “Every Letter” şarkısının öne çıktığını düşünüyor. “Duygusal, canlı, seksi. Şarkıda Cyrano, Roxanne ve Christian’ın iç monologlarını duyuyorsunuz. Birbirleriyle çakıştıklarında ve birleştiklerinde onları daha iyi tanıyoruz.” Birçok müzik arasından favorisini seçmekte zorlanan Harrison, askerlere ait olan “Someone To Say” şarkısından çok etkilendiğini söylüyor. Dinklage favori şarkıları için; “Benim söylemediklerim. Kelvin’in olağanüstü sesiyle söylediği ‘Close My Eyes’ ve ‘Wherever I Fall’ diyor. “O ikisinden çok etkilendim.” Son şarkı için Schmidt de söz yazarı Berninger’le ordu için yazılan şarkıların tarihini incelediklerini söylüyor. “Wherever I Fall şarkısını çok güzel buluyorum.” diyor. Savaş meydanında geçen “Wherever I Fall” şarkısı başta üç kişi için yazılmış. Bu üç karakter Cyrano’nun ana üçlüsü değil daha çok Kral’ın muhafızlarından askerlermiş. Şarkı filmde yer almadan önce şarkının düzelerini sırayla üç asker söylüyor. Hikayenin tamamı bir dönüm noktası. Koroyla müzikli hikaye anlatan eski gelenekten pek farklı değiller. Sinema geleneğinde üçlünün her üyesi kendince dikkat çekici bir oyuncu olarak bilinse de Whever I Fall’ın ana sanatçıları sırasıyla Glen Hansard, Sam Amidon ve Scott Folan. İzleyiciler, önceki müzikli filme şapka çıkartan Cyrano’yla Hasnard’ı, En İyi Orijinal Şarkı dalında Akademi ödülünü paylaştığı (“Falling Slowly”), sevilen Bir Zamanlar filminden hatırlayacaklar. Amidon, daha önce Hansard’la birlikte çalışan şarkıcı ve müzisyen. Üçlünün en küçük üyesi olan Folan ise şarkısı ve şarkı yazarı. Aspinall, onlar için “özgün lokasyonumuzda söylediklerini duyduğunuzda ve gördüğünüzde çok gerçek hissedeceğiniz üç muhteşem ses” diyor. “Diğer sanatçılarla altı ay çalışamadıktan sonra enerjilerini hissetmek ve birçok yetenekli şarkıcıyla birlikte durmak ve düzinelerce insanın birlikte şarkı söylemesini dinlemek büyük bir onurdu.”
Aşka Bir Aşk Mektubu
Set dekoratörü Katie Spencer “Cyrano’da bu kadar çok mizah olmasını beklemiyordum. Ama iki şarkı arasındaki geçişlerin eserimizin parçası olması gibi mizah da sizi ağlatabilen, duygusal bir hikayeden geliyor.” diyor. Yapım tasarımcı Sarah Greenwood ise “Cyrano, Roxanne ve Christian üçlüsünün arasındaki dinamik bunu güçlü ve tutkulu bir hikaye yapıyor.” diyor. Oyuncu Kelvin Harrison Jr. Şunları söylüyor, “Aşk hakkında yazıyoruz veya konuşuyoruz ama eylemler, sözlerden daha çok şey anlatır. Şu anda dünyada bulunduğumuz yerde Cyrano’nun bugün bile geçerli olan bir mesajı var.” Yapımcı Eric Fellner ise “Umarım film, insanlara daha önce hiç bulunmadıkları bir dünyada kendilerini kaybetme ve özledikleri neşeyi ve aşkı deneyimlemeleri fırsatını verir.” diyor. Oyuncu Haley Bennett şunları söylüyor; “Cyrano, izleyicileri nefis ve taşıyıcı bir deneyimin, epik bir aşk hikayesinin içine alıyor. Ayrıca görülmek ve duyulmak isteyen kusurları olan insanlar hakkında bağ kurulabilir bir hikaye.” Senaryo yazarı Erica Schmidt, “Aşk ve kalp kırıklığı hakkında büyük, romantik bir özlemle şarkı söylemek, dünya değişmeye devam ederken çok uygun görünüyor.” diyor. Oyuncu Peter Dinklage şunları hatırlatıyor; “Aşk hakkında hiçbir şey değişmedi. Aşk, başınızı derde sokabilir ama her zaman rehberiniz olmalıdır. Cyrano, size aşkın ne olduğunu anlatmaya çalışıyor ama eğer o kişiyi gerçekten seviyorsanız dürüstlüğü, o kişiye karşı dürüst olmayı borçlu olursunuz.” Yönetmen Joe Wright, pandemiyle değişen dünyada yaşayan izleyicilerin, oyuncularının ve ekibinin hikayenin neşesini, iyiliğini, şefkatini ve nesilden nesle aktarılan derin duygusal gerçeklerini aktarmasından etkileneceğini umuyor. “İzleyicinin bu filmle sevgimi alacağını umuyorum. Alaycılık ve ironi olmayan bir film yapmaya çalıştım. Cyrano, aşka yazılmış bir aşk mektubu.
Filmin mmknmrtb notu ::
Sinemasal her açıdan 'iyi çekilmiş' bir filmle karşı karşıyayız..
Tamam bu kesin ama bu filmin, aynı öyküyü sinemaya defalarca aktaranlardan ve aslında hikâyenin orijinalinden de farkını ve hatta çok bariz üstünlüğünü sağlayan en önemli unsur, Peter Dinklage’ın ta kendisi..
Onun iyi oyunculuğundan bahsetmiyorum, cüceliğine vurgu yapıyorum; öyle ki, Edmond Rostand'ın hayatta olsa da bu tercihi görse, "Yahu ben bunu neden hiç düşünmedim de herifin burnunu milletin gözüne sokmaya çalıştım durdum" diye yazıklanacağına, adım gibi eminim..
Yukarıda da yer alan şu paragrafa yeniden bi bakalım bence:
Orijinal oyunun bir özelliği olan Cyrano’nun öne çıkan burnuna o zamandan beri gerek sahnede gerek beyaz perdede yıllardır sadık kalınmıştır. Ta ki birkaç yıl öncesine kadar. Wright, Schmidt’in Connecticut’taki Goodspeed tiyatrosundaki oyununu görmeye gittiğinde Peter Dinklage’ın Haley Bennett’in Roxanne karakteri karşısında Cyrano’yu canlandırdığını görmüş. Çok etkilenmiş. “Bence diğer versiyonlarda oyuncu ne kadar ikna edici olursa olsun günün sonunda makyaj koltuğunda oturup büyük burnunu yüzünden çıkardığı duygusu vardı. Pete, Cyrano’ya son derece etkileyici bulduğum içsel bir gerçeklik ve samimiyet getirdi.”
80 /100