23.11.14

The Turning :: Avustralya Sosyal Psikoloji'sine Giriş



Avustralyalı yazar Tim Winton'un aynı adlı antolojik kitabından uyarlanan, her öykünün farklı bir yönetmen tarafından çekildiği The Turning'i oluşturan 'kısa metraj'ların adları şöyle: Big World, Abbreviation, Aquifer, Damaged Goods, Small Mercies, On Her Knees, Cockleshell, The Turning, Sand, Family, Long Clear View, Reunion, Commision, Fog, Boner McPharlin's Moll, Immunity, Defender..

Yalnız önemli bir husus; filmin bizde gösterilen versiyonu, orijinalinin hemen hemen yarısı kadar..

Hangi akla hizmetle doğrandı bu film bilemiyorum; ama, hemen akla gelen şey, uzun versiyonunun sinema salonları açısından ticari olamayacağı, seyirciyi sıkacağı.. falan..

Bu bir 'sanat' filmidir; dolayısıyla da izleyici kitlesi bellidir ve hassastır..




Bunun için sinemaya gitmiş insanlara, şu filmi kesintisiz -hatta arasız olarak- gösterebileceğiniz bir salon ayıramıyorsanız eğer, bırakın zaten bu işi.. ya da süresi uzun böylesi filmleri en baştan getirtmeyin, olsun bitsin..

Bu durumda ortaya çıkan sonuç: Bütünlüğü ortadan kaldırılmış, bundan kaynaklanan gücünün önemli bir kısmı da çöpe atılmış bir film..

Bu arada, filmin kesintisiz versiyonunu Londra Film Festivali'nde, bize lâyık görülen versiyonunu da burada izlediğimden, ben bu karşılaştırmayı yapabiliyorum; ya bu olanağı bulamayan, bizim 'çilekeş' sinemaseverler ne yapacak?.




Robert Connolly'den Dikenli Bir Güldestesi 

Etkili görüntülere sahip bir animasyona eşlik eden bir dış sesin, adeta, bir 'Pişmanlık ve Umutsuzluk Dini'ne ait kutsal bir dua metnini okur gibi mırıldandığı bir bölümle giriş yapan film, en sonunda da aynı görüntülerle veda eder..

Her bölümü tek tek anlatmaktansa, genel olarak The Turning'in nelerden bahsettiğini ve bana neler hissettirdiğini sıralamayı, daha doğru buluyorum..

Öncelikle şunu söylemek gerek ki kesin biçimde 'şudur' diyebileceğimiz tek bir ortak cümle içeren bir proje değil bu..
Buna karşın, en belirleyici husus; şu an üzerinde yaşayan insanların varlığıyla şekillenen bir kıta ülkenin, yani Avustralya'nın sosyal ve psikolojik bir panoraması..




Daha çok alt toplumsal tabakadan ailelerin, kimi gürültücü, kimi sessiz insanlarının, bize biraz yabancı, çoğunlukla da tanıdık gelen, çeşitli öyküleri..
Antolojinin anlamı da bu değil mi zaten; bu film de, yapımcı Robert Connolly'nin bir güldestesi işte.. hem de dikenleri bol bir deste..

Çocukluk, ilk gençlik, ilk aşk..
Arkadaşlık, çeteleşme, gruptan güç alarak zalimleşme, yalnızlık, 'boyalı kuş' duygusu..

Üniversiteye girememek, dışlanmışlık hissi, kıskançlık, ilk iş tecrübesi, yanlışlar.. hem kendini, hem de çevrendekileri yakan yanlışlar, pişmanlıklar..

Anılar, geri dönmek istemeyeceğiniz, karanlık ve karamsarlığın hakim olduğu, kasvetli anılar..




Kaçışlar.. insanı köleleştiren ve kendi batağına çeken pis işlerden, kişiye başka da seçenek sunmayan bulunduğun yerden, umutlu bir bilinmeze kaçışlar..

Her türlü mutsuzluğunu, eşine, kadınına şiddet göstererek giderme çabası; daha doğrusu alçaklığı..

Bu dünyanın yaşattığı çaresizliği gidermek için, öteki dünyanın ayağına kapanmak; başta din olmak üzere, bilumum sözde kurtarıcılardan medet ummak..

Çocukluğunu, gençliğini yaşadığın mahallene dönüş; bıraktığın gibi kalmayan, ama bir yandan da yeniden yeşermeye çalışan eski ilişkiler..
Güzel anıları bile karartan, o ağır, zaman örtüsü..  

The Turning -bir bakıma- içinde aynı adı taşıyan bir parçanın da yer aldığı bir müzik albümü gibi..
Anlatmak istediklerini daha açıkça söyleyen 'sözlü' parçalar ile görüntülerini işaret dili gibi kullanarak derdini anlatmaya çalışan, 'enstrümantal' parçalardan oluşan güzel bir albüm..


The Turning / Dönüş

Yönetmen: Tony Ayres, Robert Connolly, Claire McCarthy, Stephen Page, Simon Stone, Warwick Thorton, Mia Wasikowska, Justin Kurzel, David Wenham
Oyuncular: Cate Blanchett, Hugo Weaving, Rose Bryne, Miranda Otto, Richard Roxburgh
Yapım: 2013, Avustralya, 180'


7   /10