18.8.13

Lore :: Savaşın Gölgesindeki Çocuklar


İkinci Paylaşım Savaşı sona ermiş, savaştan mağlup çıkan Nazi Almanyası, müttefik ve muzaffer dört devlet tarafından -bi güzel- paylaşılmıştır..

Babası subay, annesi haza bir Nazizm ve Führer sevdalısı olan Lore (Saskia Rosendahl), henüz genç kızlığının baharını yaşamakta iken meydana gelen bu yenilgi sonucunda ebeveyni tutuklanırken -biri daha bebek- dört küçük kardeşiyle birlikte ortada kalakalmıştır..

Sevgili Mutti ile Vati'sinin yokluğuna kahrolurken, kardeşlerinin de sorumluluğunu yüklenen, son olarak sığındıkları köyden çıkıp gitmeleri için baskı da gören Lore'nin önünde tek seçenek vardır..
Kendilerine bırakılan küçük bir miktar para ve kıymetli eşyaları kullanarak hayatta kalabilmek, annesinin de öğütlediği gibi -ne yapıp edip- yüzlerce kilometre ötedeki Hamburg'un bir köyünde yaşayan anneanneye ulaşmak..

Sona erse de- savaşın 'insanlık düşmanı' yüzü tüm çıplaklığıyla ortada sırıtmakta; masum -dolayısıyla da- çaresiz insanlar bir somun ekmeğe, bebekler bir yudum süte muhtaç vaziyette sürünmektedir..


Bizim bu eski Nazilerin masum çocuklarının durumu da diğerlerinden farklı değildir..
Onları Hamburg'a taşıyabilecek bi araç yoktur, yollarda yürümek bile işgal güçlerinin insafına kalmıştır..

Yokluktan ve açlıktan perişan vaziyette yol alırlarken peşlerine takılan Thomas (Kai Malina) adında bir oğlan, Lore'nin tüm itirazlarına karşın onlara katılır..

Yahudi olduğunu söyleyen ve bu sebeple de müttefik askerlerin yol kesmelerinden kolayca sıyrılan, onları her durumda ağbisi olarak tanıtarak, yardımcı olan bu genç adamın delici bakışları doğrudan Lore'yi hedeflemektedir..


Şartların berbatlığına karşın, adeta çamura düşmüş bir elmas gibi parlayan bu güzel kıza aşık olmamak ne mümkün..

Yalnıız..
Nazi doktrini, disiplini ve gururuyla yetiştirilmiş ya da zehirlenmiş Lore'ye göre, ölmeyi çoktan hak etmiş bu Yahudi oğlanın -aşk mevzusundaki- şansı kesinlikle sıfırdır..

Bir 'Savaş Çocuğu' Portresi

Özel olarak Nazizmin, genel olarak da inanç ya da ideolojilerin -doğrudan işin içinde olmadıkları halde- kadın ve çocukları alabildiğine derinden etkilediğini 'ibretle' gösteren filmin senaryosuna da katkıda bulunan Avustralyalı yönetmen Cate Shortland, Rachel Seiffert’ın 'The Dark Room' romanından uyarlamış Lore'yi..


Kadın yönetmen, 'nefret kültürü'nün mümbit ortamında yetişen bir fidanın, devran dönüp de nefret ettikleriyle aynı kaderi paylaşmasına dair bir öyküyü, mükemmel bir üslupla anlatıyor..

Bu ortak kader -ister istemez- nefreti törpüleyecek, yıllarca örülen 'yapay' duvarlar, doğa'nın sert fırtınalarına dayanamayarak yıkılacak, bu yıkımın psikolojik etkisi de o denli sert gerçekleşecektir..

Yok efendim bu şunu yenmiş, yok efendim şu bunun ülkesini ele geçirmiş diyerek, bir hamlede üzerinden geçip gittiğimiz savaşlar tarihinin asıl tanıkları, muhatapları ve mağdurları olan halkın neler yaşadıkları ya da çektikleri, 'klasik' tarih gibi, klasik savaş filmlerini de pek ilgilendirmez..


Buna karşın Lore, 'savaş sonrası' şartlarına 'askeri' olmayan bir açıdan bakarken, bir zamanların zalim gücünü odağına alarak, değişik özellikli bir 'savaş çocuğu' portresi sunuyor..

Görüntü yönetmeni -yoksa şairi mi deseydim- Adam Arkapaw, aktüel kamerayla gerçekleştirdiği yakın planlar ve o kişilerin düşüncelerini adeta açığa çıkaran 'makro portreler'le, biten bir savaşın, insan hırsının parselleyerek kirlettiği 'masum' topraklarda uzayan kanlı ve karanlık gölgesinde debelenen insana dair bir şiir inşa ediyor..


Bunca sefaleti -tıpkı Lore'nin onurlu ve gururlu duruşuna paralel bir biçimde- duygu sömürüsüne tevessül etmeden; ama, etkileyiciliğini de yitirmeden sergileyebilmek, filmin en önemli meziyetlerinden biriydi sanırım..

Neredeyse hayatın tamamını dizayn eden yoğun bir propagandanın etkisinden uzaklaşarak, gerçek yaşamın içine düşen Lore, farkına vardığı 'insani' güdülerin varlığıyla -yavaş yavaş da olsa- değişecek ve bu durum, onun ruh haline şiddeti giderek artan bir depresyon etkisi yapacaktır..

Ve yönetmen bu değişimi -görüntü yönetmeni ve oyuncusuyla birlikte- kusursuz bir biçimde peliküle yansıtacaktır..


yönetmen ve oyuncusu


Lore / Savaşın Gölgesinde

Yönetmen: Cate Shortland
Senaryo: Cate Shortland, Robin Mukherjee, Rachel Seiffert (roman)
Oyuncular: Saskia Rosendahl, Kai Malina
Yapım: 2012, Almanya-Avusturalya-İngiltere, 109'

  4.5 5